29 apr 2012

Patrick Dewitt - De Gebroeders Sisters


De gebroeders Sisters zijn broers Eli en Charlie Sisters. Deze roman speelt zich af om en rond California ten tijde van de goldrush (1850). De broers, die ingelijfd zijn door de commodore om zijn vuile werkjes op te knappen, moeten een zekere Hermann Kermit Warm een lesje leren; lees ... uit de weg ruimen. Deze avonturenroman die zeer beeldend en humoristisch is geschreven, vertelt de belevenissen van beide broers die vanuit Oregon naar San Francisco vertrekken op zoek naar hun prooi.

De band tussen beide broers die op pad gaan wordt uitvoerig beschreven en staat centraal in deze roman. Ze zijn op elkaar aangewezen, maar toch zijn ze heel verschillend. Als het er op aankomt zijn ze beiden koelbloedige killers, maar Eli heeft toch een kleiner hartje dan Charlie die zich de leider voelt. Eli wil nogal eens verliefd worden en anderen helpen, iets wat er bij Charlie niet in zit. Toch zullen beide broers voor een keuze komen te staan die de rest van hun verdere leven zal bepalen. De vraag is of de broederliefde zo groot is dat ze beiden aan hetzelfde zeel trekken.

22 apr 2012

Francesco Pacifico - Geschiedenis van mijn puurheid

Hoofdpersoon Piero Rosini is opgegroeid in een bemiddeld gezin. Hij heeft een oudere zus en twee oudere broers, die hij ‘middelmatige pleziernajagers’ noemt. Piero heeft een haat-liefdeverhouding met zijn vader: ‘Ik vond het geen prettig gezicht om hem te zien roken, hij slurpte de sigaretten op alsof het oesters waren.’ Voor zoonlief is het geen toeval dat zijn ouders in Prati wonen: de wijk die zo was aangelegd dat de Sint-Pieter slechts vanuit het kleinst mogelijke aantal straten te zien was. De bekering tot het katholieke geloof van de dan 24-jarige Piero is ingegeven door ‘de angst voor de apocalyps, in combinatie met een enorme behoefte aan liefde’. Na zijn bekering probeert hij een zo puur mogelijk leven te leiden waarin alle overbodige, inclusief sexuele, ballast overboord is gegooid. 

Deze poging wordt echter bemoeilijkt door zijn rondborstige, maagdelijke schoonzus Ada. Piero werkt als redacteur bij de katholieke uitgeverij Non Possumus. Zijn laatste project is een boek over paus Johannes Paulus II, getiteld De Joodse paus. Het is een controversieel, antisemitisch boek, dat een rel zal veroorzaken. Vlak voordat het verschijnt ontvlucht Piero zijn leven in Rome en gaat hij naar Parijs.

21 apr 2012

Roberto Bolano - De ijsbaan


De ijsbaan is een ingenieuze en meeslepende roman met een rechtlijnig verhaal in tegenstelling tot Amulet dat handelde over een metafysische droom. Het is Bolano's debuutroman die pas als achtste wordt vertaald in het Nederlands. Het verhaal speelt zich af in Z, een niet nader omschreven kuststadje in de buurt van Barcelona. We volgen om beurten het relaas van drie mannen die herinneringen ophalen aan een zomer waarin een moord plaatsvond. Enric Rosquelles, een vadsige ambtenaar met veel macht binnen Z wordt verliefd op de knappe kunstschaatsster Nuria Marti. Nuria is hier het object van affectie en hoewel er over haar veel wordt gepraat, komt zij zelf niet aan het woord. Wanneer zij door de Spaanse schaatsbond wordt geweigerd van selecties, besluit Enric om haar carrière te redden en in het geheim en met geld van de gemeente een ijsbaan voor haar te bouwen in het vervallen Palacio Benvingut

19 apr 2012

Geen Pulitzer voor Fictie in 2012

De Pulitzerprijs is een prestigieuze Amerikaanse literatuurprijs die elk jaar wordt uitgereikt op het gebied van nieuws, kunst en letteren. Er worden 21 categorieën beoordeeld. In 2012 is er voor de categorie romans/fictie geen prijs uitgereikt. De finalisten waren Denis Johnson met Train Dreams, Karen Russel met Swamplandia en de overleden David Foster Wallace met Infinite Jest.

Geen van de drie romans werd echter goed genoeg bevonden om de prijs in de wacht te slepen. De bekendmaking zorgde voor kwade reacties uit de lezerswereld. Het is de eerste keer in 35 jaar dat de prijs niet werd toegekend.

17 apr 2012

Douglas Coupland van X tot A

 Douglas Coupland heeft inmiddels een hoop romans geschreven die vrij uiteenlopend zijn qua thematiek. Een chronologisch overzicht met een korte verhaallijn kan alvast helpen om je een inzicht te geven in welke Coupland het best bij jou past.



15 apr 2012

Vendela Vida - De Minnaars

Sinds de dood van Peter leeft de 53-jarige Yvonne in een bolster die niemand kan binnendringen, zelfs niet haar tweeling, Matthew en Aurelia. Nadat de geschiedenislerares twee keer dezelfde les over Oliver Cromwell aan een klas gaf, verplicht het schoolhoofd haar om er even tussenuit te gaan. 'Geschiedenis was een troost - het ging niet over haar,' schrijft Vida over de afstandelijke Yvonne. Als jonge vrouw had ze gehouden van het avontuur en Yvonne vraagt zich af wat er nog over is van de pasgehuwde van dertig jaar eerder. Het Datça van toen is niet meer. In de afgeleefde badplaats vlucht Yvonne haar gigantische huurhuis in. Ze reageert nauwelijks wanneer ze er een seksschommel en een boek over anale seks vindt.

14 apr 2012

Hunter S. Thompson - Rum Dagboek


Rum Dagboek neemt de lezer mee naar de broeierige sfeer van Porto Rico. Journalist Paul Kemp vertrekt vanuit New York om er aan de slag te gaan bij de plaatselijke Daily News. Ter plaatse ondervindt hij al gauw dat zijn collega's niet erg gemotiveerd zijn en dat er een anarchistisch sfeertje hangt. De krant wordt dagelijks belegerd door stakende Porto Ricanen en de journalisten hangen meer rond in de plaatselijke bar Al's dan dat ze daadwerkelijk nieuws proberen te vergaren. Verschillende collega's worden haarfijn beschreven, zoals de uitgedoofde Sala die zich de enige professional noemt en de onstuimige Yeamon die altijd problemen zoekt en die ook vaak vindt. Wanneer ze met drie in de gevangenis belanden na een ruzie in een restaurant, ontdekken ze dat de plaatselijke bevolking en de politie niet veel opheeft met de bezoekende Amerikanen. Samen met Yeamon en Chenault, het vriendinnetje van Yeamon die is overgekomen vanuit New York en waar Paul wel een oogje op heeft, trekt Kemp dan maar naar het carnaval in St Thomas voor wat vertier. Als lezer voel je al aan dat dit uit de hand zal lopen...

Echt diep graven doet het Rum Dagboek niet. Het hoofdpersonage evenals zijn collega's zijn verlamd door twijfels over de toekomst en vinden hun troost in drank, vooral rum dat al een rode draad door het verhaal loopt. De lezer wordt als het ware van het ene zuipfestijn naar het andere meegevoerd. Het verhaal is wel aangenaam geschreven. Zonder het te beseffen vermaal je de ene na de ander pagina.
Hunter S. Thompson weet met verve de couleur locale van Port Rico te beschrijven alsof hij er zelf bij was. En misschien was dat wel het geval.

12 apr 2012

Tom Lanoye toch geen kandidaat voor Nobelprijs

In tegenstelling tot wat minister van Staat Mark Eyskens eerder beweerde op radio 1, draagt ons land Tom Lanoye dit jaar niet voor als kandidaat voor de Nobelprijs Literatuur. Dat heeft de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) vandaag laten weten.

De KANTL erkent "de grote kwaliteiten van het schrijverschap van Tom Lanoye, maar wil de suggestie tegenspreken dat zij Lanoye zou hebben voorgedragen voor de Nobelprijs", luidt het.

Begin dit jaar hebben de drie academies - de KANTL, de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB) en de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) - Leonard Nolens en Cees Nooteboom voorgedragen.

Eyskens zei in het Radio 1-programma "Nieuwe feiten" dat hij gehoord had dat het de bedoeling was om Lanoye voor te dragen. "Vanuit Vlaanderen, maar eventueel ook vanuit Nederland, wat natuurlijk meer gewicht geeft aan de kandidaatstelling. Een heel goede keuze, want Tom Lanoye is toch uitgegroeid tot een van onze allerbelangrijkste schrijvers."

De KANTL laat nog weten dat ook in januari 2013 zal gestreefd worden naar een gemeenschappelijke voordracht.  (bron : De Morgen)

9 apr 2012

Peter Buwalda - Bonita Avenue

Zelfmoord, porno, moord en doodslag.
Van deze weinig verheffende ingrediënten heeft Peter Buwalda een zeldzaam levendige en lijvige debuutroman gebrouwen, die van stilistisch vuurwerk aan elkaar hangt.
Het boek verhaalt de ondergang van de familie Sigelius en speelt tegen de achtergrond van de vuurwerkramp in Enschede in 2000. In dat annus horribilis ontploft niet alleen de opslagplaats van S.E. Fireworks. Ook het gezin van Siem spat als een zeepbel uit elkaar. Deze exuberante selfmade man, voormalig topjudoka en wiskundig natuurtalent, heeft zich opgewerkt tot rector magnificus van een Twentse campusuniversiteit. Professioneel gaat het Siem voor de wind, maar zijn kinderen willen helaas niet deugen.

Zijn zoon Wilbert -‘een crimineel die zichzelf als een kurkentrekker de ellende had ingeschroefd'- heeft gezeten voor moord. Tot overmaat van ramp blijkt zijn stiefdochter Joni een lucratief handeltje in internetporno te hebben opgezet, samen met haar vriendje Aaron. Siems wereld stort als een kaartenhuis ineen. De jonge generatie heeft lak aan noeste arbeid en discipline, en kiest voor makkelijk geld, snel gewin en een elastische moraal.

Bonita Avenue kan gelezen worden als een zedenschets waarin twee generaties, twee wereldbeelden lijnrecht tegenover elkaar komen te staan, maar dat doet deze indrukwekkende, op Amerikaanse leest geschoeide, allesbehalve eenduidige familieroman onrecht aan. Buwalda's debuut is in de eerste plaats een onvervalste pageturner, geschreven in een gespierde, trefzekere stijl. De auteur wisselt onvermoeibaar van perspectief, pendelt druk heen en weer tussen toen en nu, en koerst met een onstuitbare vaart op de ontknoping af, zonder verstrikt te raken in de vele verhaallijnen en zonder ook maar één keer uit de bocht te gaan. Het is niet iedereen gegeven.

De schrijver is zo zeker van zijn zaak dat hij voortdurend vooraf verklapt wat er te gebeuren staat, wat merkwaardig genoeg niet ten koste gaat van de spanning. Het verhaal is uitgesmeerd over meer dan vijfhonderd goed gevulde bladzijden, maar de aandacht van de lezer verslapt geen moment. Alles klopt, van het grotere geheel tot het pietepeuterigste detail. De meeslepende geschiedenis, de vernuftige constructie, de uitstekend gedoseerde flashbacks, de adembenemende stijl en de rake formuleringen staan garant voor uren ongecompliceerd leesplezier.

Bron : http://www.librisliteratuurprijs.nl/2011/buwalda

Ian McEwan - Zaterdag

Zaterdag vertelt een dag uit het leven van neurochirurg Henry Perowne, namelijk zaterdag 20 februari 2003, de dag waarop wereldwijd het grote protest tegen de Irak-oorlog plaatsvond. Midden in de nacht wordt Perowne wakker en als hij uit het raam kijkt ziet hij een brandend vliegtuig. Vanaf dat moment blijft hij wakker en ontvouwt zich de dag. Ondanks het neergestorte vliegtuig is er geen reden om aan te nemen dat deze zaterdag anders zal gaan verlopen dan andere zaterdagen. Een kleine botsing met de auto van de onderwereldfiguur Baxter zet echter een serie gebeurtenissen in gang die een hele andere draai aan deze zaterdag geven. In eerste instantie redt Perowne zich op slinkse wijze uit de precaire situatie die ontstaat.

Hij gaat vervolgens gewoon zijn squashspelletje spelen, doet boodschappen, bezoekt zijn demente moeder en ontvangt zijn dochter en schoonvader thuis. Dan dringt Baxter echter onverwacht zijn huis binnen en krijgt de dag een onaangename wending.

Lees hier een interview met Ian McEwan (De Standaard deluxe - 23 juni 2005)  :

http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=GLDFRULC



Haruki Murakami - Ten zuiden van de grens

Een werkelijk briljant verhaal rondom de succesvolle zakenman Hajime, getrouwd, twee dochtertjes en eigenaar van twee nachtclubs in Tokio. Hij is redelijk tevreden met zijn leven, totdat hij de mooie Shimamoto weer ontmoet. De twee waren bevriend toen ze allebei nog twaalf waren en ze vanwege het lamme been van Shimamoto voornamelijk in het huis van haar ouders naar oude elpees van onder andere Nat King Cole luisterden. Aan de vriendschap kwam een einde toen Hajime met zijn ouders naar een andere stad moest verhuizen.
Het contact bleek snel te verwateren, maar toch bleef de gedachte aan Shimamoto altijd in zijn onderbewustzijn aanwezig.

Als Hajime zo’n twintig jaar later Shimamoto weer ontmoet in één van zijn nachtclubs weet hij niet door het scherm van geheimzinnigheid heen te breken dat Shimamoto rond zichzelf heeft opgetrokken. Maar Hajime beseft wel dat hij al die tijd naar zijn jeugdliefde is blijven verlangen en hij is vastbesloten haar niet opnieuw te verliezen.

De innerlijke strijd en het persoonlijke drama van Hajime wordt door Murakami beeldschoon neergezet. Moet hij zijn vrouw en kinderen verlaten voor de ware liefde of heeft hij teveel verplichtingen om nu zomaar zijn hart te volgen? Ten Zuiden van de Grens leest als een kort verhaal waarin de kracht van de liefde en de vergankelijkheid van het leven tot op het bot worden geanalyseerd. Om Shimamoto hangt een enorme deken van geheimzinnigheid waarop Murakami zich naar hartenlust weet uit te leven. Grenzen vervagen, vragen komen naar boven borrelen en de antwoorden zijn de ene keer mysterieus en de andere keer voorzien van een vlijmscherp besef van waarheid en confrontatie. Het verhaal kruipt onder je huid, zet je aan het denken en is van een werkelijk ontroerende schoonheid. (www.ezzulia.nl)

8 apr 2012

Herta Müller - Ademschommel

In de zomer van 1944, toen het Rode Leger al diep in Roemenië was doorgedrongen, werd de fascistische dictator Antonesca gearresteerd en terechtgesteld.

Roemenië capituleerde en verklaarde zijn voormalige bondgenoot nazi-Duitsland de oorlog. Sovjetgeneraal Vinogravod eiste vervolgens in naam van Stalin alle in Roemenië wonende Duitsers op voor de wederopbouw van de door de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog verwoeste Sovjet-Unie.

Alle Duitse mannen en vrouwen tussen zeventien en vijfenveertig jaar werden naar Russische werkkampen gedeporteerd om dwangarbeid te verrichten.

Geen enkele Roemeen werd graag aan die fascistische periode van zijn vaderlandse geschiedenis herinnerd, waardoor de deportaties lang een taboeonderwerp in de Roemeense maatschappij waren. Alleen binnen de eigen familie werd er soms over de kampjaren gesproken, maar slechts zelden sijpelde van die gesprekken iets naar buiten.

De belangrijkste romans van de 21ste eeuw

De 21 belangrijkste romans van de 21ste eeuw zijn bekend.
De vraag is nu: wat zou nummer 22 zijn?
Welke titels vindt u ontbreken?


De lijstjes zijn geteld, de balans is opgemaakt. 
De Groene Amsterdammer presenteert de 21 belangrijkste romans van de 21ste eeuw - volgens meer dan veertig Nederlandse academici, recensenten, publicisten, uitgevers en schrijvers.

De lijst is:

1. Tirza, Arnon Grunberg, 2006
2. De welwillenden, Jonathan Littell, 2006
3. Saturday, Ian McEwan, 2005
4. The Road, Cormac McCarthy, 2006
5. Platform, Michel Houellebecq, 2000
6. Austerlitz, W.G. Sebald, 2001
7. Het schervengericht, A.F.Th. van der Heijden, 2007
8. The Corrections, Jonathan Franzen, , 2001
9. The Human Stain, Philip Roth, 2000
10. Sneeuw, Orhan Pamuk, 2002
11. Agaat, Marlene van Niekerk, 2004
12. The plot against America, Philip Roth, 2004
13. Casino, Marja Brouwers, 2004
14. What is the what, Dave Eggers, 2006
15. Atonement, Ian McEwan, 2001
16. Kafka op het strand, Haruki Murakami, 2002
17. De asielzoeker, Arnon Grunberg, 2003
18. Europe Central, William T. Vollmann, 2005
19. On Beauty, Zadie Smith, 2005
20. Kalme Chaos, Sandro Veronesi, 2005
21. Siegfried, Harry Mulisch, 2001

Herta Müller - Hartedier

Herta Müller, winnares van de Nobelprijs voor literatuur 2009 brengt het leven in een dictatuur als geen ander zo dichtbij.

Herta Müller woont sinds 1987 in Duitsland. Haar werk werd er onder meer onderscheiden met de Ricarda-Huch-Preis, de Marieluise-Fleisser-Preis, de Kleist-Preis, de Kranichersteiner-Literaturpreis en voor Hartedier ontving zij de Aristeionprijs voor Europese literatuur rn de Irish Book Award.

Het verhaal begint in een studentenhuis in het Roemenië van Ceausescu. Een groep vrienden verzet zich tegen de communistische dictatuur door kleine, maar moedige daden: het lezen van geheime boeken, het fotograferen van wantoestanden, het helpen van dwangarbeiders. Maar aan de spionnen van de geheime dienst valt niet te ontsnappen en de vrienden worden al snel geïntimideerd.

De verschrikking van de Roemeense dictatuur is door haar eigen levenservaringen het vaste thema van Müller. Daarnaast heeft haar werk een grote poëtische kracht. Ze schrijft in een erg beeldende en ritmische taal en ze suggereert meer dan ze vertelt. Niet echt toegankelijk, maar wel heel intrigerend en écht de moeite om te ontdekken.

Karl Ove Knausgard - Vader

Vader is het eerste boek in een serie van zes autobiografische 3.400 pagina's tellende romans over het leven van de Noor Karl Ove Knausgård. Het eerste deel van deze serie verscheen in 2009 en het laatste is in Noorwegen net uit. De Geus komt nu met de Nederlandse vertaling van het eerste boek, Vader.

Vader begint met een zeer gedetailleerd verslag van Knausgårds jeugd in een klein dorp in Noorwegen. Op zich niets bijzonders: school, gitaar en onbereikbare meisjes. Maar dan wel gesitueerd tussen de Noorse bomen, fjorden en mistige weggetjes die Knausgård mooi beschrijft. Maar waar het uiteindelijk allemaal om draait, is de moeilijke relatie met zijn vader. Voor de buitenwereld een gerespecteerd leraar en lokale politicus, maar thuis een zwijgzame en onvoorspelbare man waar Knausgård bang voor is. In het tweede deel van Vader hoort Knausgård, inmiddels eind twintig, dat zijn vader met wie hij al een tijd geen contact heeft, zich dood heeft gedronken.

6 apr 2012

José Saramago - De Stad der Zienden

De Stad der Zienden heeft op het eerste zicht niets te maken de roman De Stad der Blinden en is ogenschijnlijk een compleet ander verhaal. José Saramago maakt ons in het begin van de roman deelgenoot met een verkiezingsdag in een niet nader gedefinieerd land. Ook de deelnemende partijen worden niet nader genoemd (partij van links, rechts of het midden) Op een afstandelijke wijze wordt verteld hoe de uitslag de politieke wereld met verstomming slaat. Het overgrote deel van de inwoners van de hoofdstad heeft immers blanco gestemd. De machthebbers besluiten dat de verkiezing ongeldig wordt verklaard en organiseren een nieuwe verkiezing. Verborgen stellen ze spionnen en politie in burger op die moeten nagaan wat er bij de bevolking leeft om hun gedrag te kunnen verantwoorden. Op de nieuwe verkiezingsdag stemt een nog groter deel van de bevolking van de hoofdstad blanco.

De regering beslist vijfhonderd personen te ondervragen, maar niemand van de inwoners komt uit voor zijn stemgedrag. Rechten worden ingeperkt en een staat van beleg wordt over de stad uitgesproken. De bevolking reageert uiteindelijk door massaal de straat op te komen met pamfletten en vlaggen waar op staat "ja, ik heb blanco gestemd." De eerste minister beslist tot een drastische maatregel. De ongehoorzame burgers en hun stad worden afgezonderd van de rest van het land om het "virus" in te dammen. Heel het politieke systeem trekt zich weg uit de hoofdstad die wordt overgelaten aan haar grillige kiezers.

José Saramago - De Stad der Blinden

De Stad der Blinden is een boek dat je moet gelezen hebben. Ik ben persoonlijk niet de grootste fan van de schrijfstijl van Nobelprijswinnaar José Saramago, maar het verhaal is zo meeslepend dat het verslavend is. Het leest ook echt als een thriller en na enig opzoekingswerk kan ik bevestigen dat het in 2008 ook werd verfilmd (Blindness). Saramago gebruikt in dit boek evenals in andere boeken geen eigennamen, maar eerder omschrijvingen om personages weer te geven, zoals bv. de oogarts of het meisje met de zonnebril. Dit zorgt voor een zekere afstandelijkheid en ook een soort filmische opname alsof je als toeschouwer op het gebeuren neerkijkt. Eens je hieraan went, kan je genieten van een sterk verhaal dat ontstaan is uit het basisidee wat als ... iedereen blind zou worden.                               

Een man wordt blind als hij in de auto zit en wordt door een bijstander naar huis gevoerd. De vrouw van de blinde man neemt hem mee naar de oogarts, die geen oorzaak voor de plotselinge blindheid kan vinden. Vrij snel daarna worden andere mensen, die met de eerste blinde in contact zijn gekomen, ook blind zoals de oogarts, de man die de eerste blinde naar huis bracht (en vervolgens diens auto stal) en een aantal patiënten uit de wachtzaal. De blinden worden in quarantaine geplaatst in een psychiatrische instelling en er komen snel mensen bij. Afgesloten van de rest van de wereld zijn ze op elkaar aangewezen. En dan komt het slechtste in de mens naar boven.

5 apr 2012

Tom Lanoye op longlist Nobelprijs

De Belgische schrijver Tom Lanoye maakt kans op de Nobelprijs Literatuur. Hij zou staan op de longlist van auteurs die in aanmerking komen. Dat heeft minister van Staat Marc Eyskens gezegd in het Radio 1-programma 'Nieuwe Feiten'.

'Ik hoor dat het de bedoeling is Lanoye voor te dragen vanuit Vlaanderen, maar ook vanuit Nederland', aldus Eyskens die lid is van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen en Kunsten te Brussel.

Het zou gaan om een gezamenlijke voordracht van de Koninklijke Academie van de Nederlandse Letteren in Gent, de Koninklijke Academie voor Wetenschappen en Kunsten te Brussel en Vlaanderen en de Koninklijke Academieën in Nederland.

Lanoye moet zeker in aanmerking komen, vindt Eyskens. 'Hij heeft alle kwaliteiten: romanschrijver, dichter, toneelschrijver, voordrachtgever ook.' Inhoudelijk is het zeer rijke literatuur, weet Eyskens.

'We mogen hem beschouwen als de grootste levende schrijver van de Nederlanden.' Bovendien is Lanoye ook maatschappelijk geëngageerd, zegt Eyskens. 'Hij komt uit voor zijn mening en vervult daardoor een belangrijke maatschappelijke rol. Het is geen schrijver die zich terugtrekt in een ivoren toren.'

Dat België en Nederland samenspannen, wil nog niet zeggen dat Lanoye de prijs ook zal winnen. Eerder werd ook Hugo Claus verschillende keren voorgedragen zonder de prijs te winnen.

Het Nobelcomité hanteert strikte regels voor de nominaties. Na de eerste ronde wordt uit de longlist een vijf- of zestal namen gedistilleerd die naar de tweede ronde gaan. Uit die shortlist wordt dan de laureaat gekozen.

(bron : De Standaard)