18 okt 2013

Julian Barnes - Hoogteverschillen

In 2008 verloor Julian Barnes zijn vrouw Pat Kavanagh. In 2011 won hij met zijn boek Alsof het voorbij was de Man Booker Prize. Hij droeg de roman op aan zijn vrouw.

In Hoogteverschillen kijkt Barnes terug op zijn vroegere leven en zijn verlies. De roman gaat zoals de kaft laat vermoeden over ballonvaart en begint met bewonderende mijmeringen over diens geschiedenis. Aeronauten die willen vliegen en dit zien als symbool voor vrijheid, geestesvervoering en menselijke vooruitgang. Niet zonder gevaar voor eigen leven, trotseren ze mogelijke gevaren en dagen ze God uit. Ze werden gezien als helden en vereeuwigd door kunstenaars.
 
Felix Tournachon was de eerste man die twee dingen samenvoegde, nl. de fotografie en de aeronautica, en daarmee iets nieuws creëerde. Maar zijn grote liefde lag steeds bij zijn vrouw die hij in haar laatste jaren, toen ze meer een meer aftakelde, met grote liefde bleef verzorgen.

Sarah Bernhardt was een bekende actrice die na een korte romance met ballonvaarder Fred Burnaby diens passie voor aeronautica overnam. Na hun samenzijn van drie maanden werd Fred vriendelijk, maar kordaat aan de kant geschoven. Fred is de liefdesbreuk nooit meer te boven gekomen.

"Je voegt twee mensen samen die nog niet eerder zijn samengevoegd en soms is de wereld veranderd. Maar je kan je ook aan elkaar verbranden en neerstorten. Soms lukt het en wordt er iets nieuws gemaakt. Elk verhaal van liefde is een potentieel verhaal van verdriet. Zo niet voor de een, dan wel voor de ander. Waarom streven we dan voortdurend naar liefde? Omdat in liefde waarheid en betovering samenkomen. Waarheid als in de fotografie; betovering als in de ballonvaart."

In het laatste deel van deze roman spreekt Julian Barnes openhartig en in directe bewoordingen over  het verlies van zijn vrouw. Verdriet kan net als liefde met de jaren groeien. Hij reflecteert over de verloren toekomst en het zinloze leven dat hem nog te wachten staat. Vrienden vergeten hen als koppel en sporen hem aan zijn leven verder te zetten, wat Julian als verraad ervaart. Hij denkt aan zelfmoord, maar beseft dat hij hiermee ook de herinneringen aan zijn vrouw vermoordt.

De ballonvaart komt sporadisch terug als beeldspraak die hem toelaat zijn verdriet te "banaliseren" en het vanuit een groter perspectief te bekijken. Langzaam krabbelt hij overeind en leert hij nieuwe dingen kennen. Zo ontwikkelt hij een passie voor opera. In de dramatiek voelt hij zich nauw verbonden met zijn vrouw. De dood van zijn vrouw mag dan wel betekenen dat ze niet meer leeft, maar dat betekent niet dat ze niet meer bestaat.
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten