1 feb 2013

David Grossman - Uit de tijd vallen

David Grossman is één van de bekendste Israëlische schrijvers en behandelt in zijn romans typisch Joodse thema's als de Holocaust en de Palestijnse kwestie. Hij staat bekend als een vredesactivist en riep in 2006 op om de Libanese oorlog te staken. Enkele dagen later stierf zijn op een na oudste zoon in datzelfde conflict. Zijn roman Een vrouw op de vlucht voor een bericht die hij op dat moment aan het schrijven was, beschreef de gevoelens van een vrouw die bang is haar zoon te verliezen in de oorlog. Vijf jaar na de dood van zijn zoon, tracht David Grossman met zijn roman Uit de tijd vallen de herinnering te scheiden van de pijn. De roman lijkt een einde te maken aan een verwerkingsproces, een afstand nemen om verder te gaan met het leven. 
De roman of beter gezegd het verhaal vindt plaats in een stad vol rouwende mensen. Een man gaat in dialoog met zijn vrouw over hun verloren zoon. Door hun herinneringen wordt deze weer even tot leven gewekt. Vijf jaar geleden is hun oude leven opgehouden, maar ze zijn samen gebleven om de leegte die hij achterliet samen op te vullen. De man wil echter naar buiten, daar waar zijn zoon is. Hij begint in steeds grotere cirkels om het huis te lopen, in de hoop contact met hem te leggen.

Buiten loopt de stadschroniqueur die alle leed zorgvuldig gadeslaat en noteert in opdracht van de hertog. Zo zijn er de schoenmaker en zijn vrouw die hun dochter verloren op jonge leeftijd. Beiden gaan op een totaal verschillende manier om met dit verlies. De man wil pijn voelen en stopt nagels in zijn mond, terwijl de vrouw enkel wil herinneren. Ook de centaur heeft zijn zoon verloren en staat aanvankelijk kritisch tegenover de chroniqueur die hij beticht van gluren in andermans hel. Tot hij verneemt dat ook de chroniqueur zijn eigen kind heeft verloren. Sinds die dag kan hij niemand meer aanraken, zoals de centaur is gestopt met schrijven. Ook anderen die de stad bevolken en zelfs de hertog zijn niet gespaard gebleven van het verlies van een kind.

Na een tijd sluiten anderen zich aan bij de lopende man die in steeds grotere cirkels om zijn huis blijft lopen. Samen willen ze hun verloren zonen en dochters ontvangen. Uiteindelijk graven ze zich in de grond in een poging dichter tot hun kinderen te komen. Wat overblijft is een hernieuwd besef van wie ze vroeger waren en dat ze sinds die fatale dag niet meer echt hebben geleefd.

David Grossman lijkt zijn eigen allesomvattende verdriet te kunnen relativeren door het in een bredere wereld te plaatsen. Uit de tijd vallen is een persoonlijk en aangrijpend verhaal, waarin gedachten en poëzie wondermooi samenkomen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten