27 jun 2013

Jesus Carrasco - De Vlucht


Jesus Carrasco (1972) is een nieuwe ster aan het firmament. Met zijn debuut De vlucht scoort hij niet alleen bij de pers, maar ook bij het publiek. De Spaanse auteur verkocht in zijn thuisland in enkele maanden tijd zoveel exemplaren van zijn debuut dat ze daar al aan de zeventiende druk toe zijn. Ondertussen is zijn roman al in dertien landen uitgegeven en ook daar zijn de kritieken steeds lovend. Carrasco komt uit Extremadura, een van de dunbevolkste en droogste provincies van Spanje. Zijn herkomst lijkt wel verwerkt in zijn debuut, waar een hoofdrol is weggelegd voor de onherbergzame en barre omgeving.



De roman begint met een jongen op de vlucht, geen kind meer, maar ook nog geen man. Hij verbergt zich in de olijfboomgaard, terwijl het hele dorp onder leiding van de rechter naar hem op zoek is. Hij wordt niet ontdekt door zich stil in een greppel schuil te houden. Als het donker is kan hij eindelijk verder trekken, de wijde wereld in. Maar al snel ziet hij in dat hij zich zijn ontsnapping al te rooskleurig heeft voorgesteld. Het weinige eten dat hij mee heeft, raakt op en hij kan niet teruggaan naar het dorp. Op de weidse vlakten ziet hij een geitenhoeder die zijn kudde laat grazen. Zijn poging om diens proviand te stelen mislukt, maar de herder biedt hem aan te blijven slapen.

De jongen sluit een onuitgesproken verbond met de herder. Hij zal de oude man bijstaan in zijn harde taak en in ruil krijgt de jongen eten en drinken. Niet dat de herder dit in overvloed heeft. De geiten geven hem melk die hij ook verkoopt aan dorpsgenoten in ruil voor voedsel. Het grootste probleem is het vinden van water in deze dorre streken. De herder heeft al gauw door dat de jongen op de vlucht is en gezocht wordt. De jongen is wantrouwig naar iedereen die hem zou kunnen uitleveren aan de rechter, maar heeft geen andere keuze dan de herder te volgen die verder trekt, weg van de stad.

De jongen volgt de geitenhoeder naar plekken waar water te vinden is. Hij blijft echter wantrouwig. Aan de ruïnes van een kasteel besluipt hem het gevoel dat de herder hem wil uitleveren en als ze de rechter in de verte zien aankomen, vlucht de jongen in de toren van het vroegere kasteel. De rechter gebiedt zijn trawanten de boel in de fik te steken en als het vuur gedoofd is, menen ze dat de jongen dood of spoorloos is. Uren later klimt de jongen naar beneden, ternauwernood ontsnapt aan een verstikkingsdood. Hij vindt de herder gemolesteerd door de handlangers van de rechter. Het merendeel van zijn geiten is gekeeld.

Vanaf dat moment is de jongen zeker dat de herder aan zijn kant staat en hij tracht de wonden van de oude man zo goed mogelijk te verzorgen. Op diens aanraden gaat hij op zoek naar water in een nabijgelegen verlaten stadje. Maar ook deze zoektocht is niet zonder gevaar. De jongen en de oude man zijn op een punt aanbeland dat ze voor elkaar door het vuur zouden gaan en stippelen voor zichzelf een toekomst uit waar ze niet meer achtervolgd worden door de meedogenloze rechter die op hen jaagt. Beiden zullen hiervoor tot het uiterste moeten gaan.

De vlucht is een mokerslag en een emotionele rollercoaster. De harde realiteit van een jongen die vlucht voor zijn belager en vecht om te overleven wordt poëtisch en zintuiglijk vormgegeven in een episch verhaal van een helletocht door de woestenij. Bovenal zal De vlucht me bijblijven als een verhaal over een unieke, onuitgesproken en onvoorwaardelijke vriendschap tussen twee mensen die elkaar vinden op het moment dat ze elkaar het hardst nodig hebben.

24 jun 2013

Boeken van mijn vrouw : Ken Follett - Nacht van het kwaad

1933. Terwijl het Derde Rijk aan een sluipende opmars begint, proberen vijf met elkaar vervlochten families zich staande te houden in de schaduw van gebeurtenissen die de wereld voorgoed zullen tekenen.

Nacht van het kwaad

De jonge Carla von Ulrich probeert zich te verzetten tegen het opkomende nazisme, maar ondervindt dat ze veel zal moeten opofferen om haar doel te bereiken. De Amerikaanse broers Woody en Chuck Dewar vechten ieder op hun eigen manier voor een betere wereld – de een vanuit het politieke wespennest van Washington, de ander vanuit een bloedovergoten oerwoud in de Stille Oceaan. De Engelse Lloyd Williams merkt tijdens de Spaanse Burgeroorlog dat hij niet alleen tegen het fascisme, maar ook tegen het communisme zal moeten vechten. Daisy Pesjkov probeert koste wat kost een beter plekje op de Amerikaanse sociale ladder te vinden. En haar Russische neef Volodja verovert een positie bij de geheime dienst die een aanzet zal geven voor een heel andere oorlog…

Nacht van het kwaad is het indrukwekkende vervolg op Val der titanen, waarin de dappere jonge mensen van een nieuwe generatie hun eigen weg zoeken in een door oorlog geteisterde wereld. (bron : ken-follet.com)

16 jun 2013

Raymond Carver - Wees alsjeblieft stil, alsjeblieft

Raymond Carver is een Amerikaanse schrijver die wordt beschouwd als één van de belangrijkste auteurs van de twintigste eeuw. Des te opmerkelijker is dat hij deze faam uitsluitend te danken heeft aan kortverhalen (en poëzie), hij schreef geen voldragen romans. Hij overleed in 1988 aan de gevolgen van longkanker, maar wordt nog regelmatig vermeld als belangrijke inspiratiebron van bekende, hedendaagse auteurs. Wees alsjeblieft stil, alsjeblieft (1976) was zijn debuut en deze verhalenbundel herbergt tweeëntwintig pareltjes die het meesterschap van deze rasverteller in de verf zetten.

Ondanks dat Wees alsjeblieft stil, alsjeblieft zich afspeelt in jaren '70 Amerika, voelt deze bundel op geen enkel moment als oubollig aan. Carver neemt je mee binnen in kleine huishoudelijke taferelen en toont dat de mensen die er leven toch niet zo smetteloos zijn als men op het eerste zicht zou denken. Zo raakt een man zo over zijn toeren van een opmerking over het achterste van zijn vrouw dat hij haar dwingt zwaar te diëten. In een ander verhaal meent een man dat hij zijn leven alleen op orde kan krijgen door de geliefde familiehond van de hand te doen. Verwacht geen spectaculaire verhalen, maar minimalistische vertellingen met steeds een open einde. Carver velt immers geen vonnis of oordeel over zijn personages.
Deze verhalenbundel gaat niet enkel over mannen in gezinsverband of eenzame mannen die wel iets te verbergen hebben, maar ook over vrouwen die ergens angstig voor zijn en kinderen die de wereld leren ontdekken. In de meeste verhalen wordt serieus wat afgerookt en ook van de waterpijp zijn sommigen niet vies. Andere heikele thema's die worden aangesneden zijn o.a. masturbatie, stalking, overspel, burenruzies, ...

Sommige verhalen beginnen met de ik-vorm, bv. ik zat zonder werk ... ; mijn huwelijk was misgelopen... Toch mogen we niet aannemen dat deze verhalen autobiografisch zijn en misschien is de reden waarom Carver in deze verhalen overschakelt naar de ik-vorm wel dat hij medelijden had met deze vaak vereenzaamde mannen.  Misschien voelde hij zich op een of andere manier nauw verwant met deze personages.

Als lezer ben je vooral toeschouwer. Je kijkt als het ware even door het raam mee naar binnen om het gaande schouwspel te registreren, maar al snel is het weer voorbij. Je kent als lezer niet de hele geschiedenis en dat is ook niet de bedoeling. Je bent enkel getuige van de feiten in een momentopname en de rest kan je eventueel zelf invullen.

Carvers stijl is mild en vaderlijk. Op een eerbiedige wijze lijkt hij bijna medelijden te hebben met zijn hoofdrolspelers. Toch zijn de verhalen met hun bedrieglijke eenvoud zeer krachtig. De personages staan vaak voor een belangrijke keuze in hun leven die soms goed en dan weer slecht uitpakt. Deze kleine realistische drama’s in doorsnee gezinnen zijn steeds boeiend en nooit zonder betekenis.

12 jun 2013

'1984' van Orwell opnieuw bestseller dankzij afluisterpraktijken

Door de recente onthullingen over hoe de Amerikaanse overheid zijn bevolking bespioneert en afluistert, is '1984' van George Orwell in de VS opnieuw een bestseller geworden. In de dystopische roman over een totalitaire Engsoc-maatschappij houdt Big Brother alle touwtjes in handen. De jongste dagen kreeg president Barack Obama net dat epitheton opgespeld.

De voorbije 24 uur steeg '1984' bij internetprovider amazeon van de 6.208ste naar de 193ste plaats in de verkoop. Het is overigens niet de eerste keer dat de roman van de Britse socialist, schrijver en journalist Eric Arthur Blair blijk geeft van profetische gaven. Denk maar aan het ministerie van Vrede dat zich bezig houdt met oorlogsvoering, het ministerie van Waarheid dat enkel propaganda spuwt en constant de geschiedenis herschrijft, de Denkpolitie die dubbeldenkers opspoort, folterpraktijken,... Overigens bevat de roman ook nog een mooie, maar tragische liefdesrelatie tussen protagonist Winston Smith en Julia.

Obama heeft zich inmiddels tegen de kritiek verdedigd: het afluisteren gebeurt in naam van de veiligheid en om ons te beschermen tegen de terreur. Daarvoor dient de privacy dus opgeofferd te worden. (bron : de morgen.be)

Britse bestsellerauteur Iain Banks (59) overleden



De Britse bestsellerauteur Iain Banks is op 59-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van kanker. Dat heeft zijn uitgeverij bekendgemaakt. De Schot was meester in het schrijven van sciencefictionromans, maar had ook verstand van het klassieke genre. Twee maanden geleden maakt hij wereldkundig dat hij nog maar twee maanden te leven had. Zijn laatste boek, dat nog deze maand zal verschijnen, gaat over zijn ziekte.

Banks is voor de literatuurwereld "onvervangbaar", luidde het in een verklaring van de uitgeverij Little, Brown (Hachette). De New York Times omschreef Banks ooit als de "belangrijkste hedendaagse sciencefictionauteur". De Times plaatste hem in 2008 op de lijst van "grootste Britse schrijvers sinds 1945".

De Schot boekte in 1984 met zijn roman 'The Wasp Factory' ('De Wespenfabriek') zijn eerste grote literaire succes. Het werk werd vaak als een mix tussen 'Der Blechtrommel' en 'American Psycho' beschreven. Drie jaar later publiceerde hij zijn eerste sciencefictionroman 'Consider Phlebas'. Er volgden meer dan twee dozijn werken, waaronder 'The Algebraist'. 'Het Kraaienpad' werd eerder tot het klassieke genre toegerekend. Zijn sciencefictionboeken schreef hij onder de naam Iain M. Banks.
Banks had zijn aanhangers en lezers begin april geschokt met het bericht dat hij aan een ongeneeslijke vorm van kanker leed. "Met mij gaat het officieel erg slecht", schreef hij. "Ik heb kanker". De ziekte had zich over verschillende organen verspreid, en het was onwaarschijnlijk dat hij nog langer dan een jaar zou leven. Zijn roman 'The Quarry' ('De groeve') zal daarmee zijn laatste zijn. Het boek ligt vanaf half juni in de winkel. Zijn levenspartner, Adele, had hij "de eer gevraagd om zijn weduwe te worden".

Een van zijn vrienden, de Schotse sciencefictionauteur Ken McLeod, zei vandaag op de Britse zender BBC dat Banks een "enorm gat" achterlaat in de Schotse literatuur en wereldwijd in de Engelstalige literatuur. Zijn nalatenschap in de klassieke literatuur en sciencefiction is "betekenisvol". In zijn laatste roman, die hij na zijn kankerdiagnose begon, beschrijft Banks zijn leven met kanker en zijn toenemende verzwakking in detail. Alternatieve therapieën wees hij af als "waanzin".

Iain Banks werd op 16 februari 1954 in Dunfermline, in de Schotse regio Fife, geboren. Hij schreef zijn eerste roman op 16-jarige leeftijd. Zijn moeder was een professionele schaatster en zijn vader officier. Banks huwde zijn eerste vrouw in 1992. Het paar scheidde in 2007. Zijn tweede vrouw, Adele, trouwde hij eind maart. (bron : demorgen.be)

11 jun 2013

César Aira - De schimmen

De schimmen is nog maar de tweede roman van de Argentijnse auteur César Aira die in het Nederlands werd vertaald. Hij staat bekend om zijn onnavolgbare stijl waarbij hij zich schijnbaar vastschrijft om dan op licht surrealistische wijze te ontsnappen.
 
De schimmen neemt ons mee naar een bouwwerf in Buenos Aires die bewoond wordt door de Chileense conciërge Raul en zijn gezin. Naast de bouwvakkers, ook vaak van Chileense komaf en de toekomstige bewoners die eens een kijkje komen nemen, lijkt het er maar een dooie boel. Dat is echter buiten de schimmen gerekend, naakte wit bepoederde mannen van veelal Argentijnse afkomst die ongegeneerd rondwaren op de verschillende verdiepingen van het complex.
 
Raul is gevraagd om nog te blijven tot het complex is voltooid. Het leven op de werf is sober en zonder luxe, maar het gezin maakt er het beste van. De kinderen spelen onbekommerd op de verschillende verdiepingen en vader Raul voltooit zijn werkdag door samen met de bouwvakkers goed te eten en dronken te worden van de wijn. De wijn is van uitstekende kwaliteit, ondanks zijn goedkope prijs. Door deze enkele uren te stallen bij de schimmen wordt hij lekker fris, er is immers geen ijskast beschikbaar. Wat Raul niet weet is dat de wijn zo ook in kwaliteit toeneemt.
 
Het is de laatste dag van het jaar. Raul's vrouw Elena is bezig met de organisatie van een oudejaarsmaal waarop de hele familie is uitgenodigd, maar ze is er niet helemaal met haar gedachten bij. Zij had gehoopt nu al in hun nieuwe woning te zitten. Patri, de oudste dochter, raakt ondertussen meer en meer in de ban van de schimmen. Die blijken zelf ook een feest te hebben gepland om middernacht en Patri wordt door hen uitgenodigd.
 
César Aira bezit de gave het surreële vertrouwd te maken. De Argentijnse auteur introduceert de schimmen tussen de alledaagse taferelen door, zodat de lezer net als de conciërge en zijn gezin hun bestaan zonder meer accepteert. Aira maakt van de gelegenheid gebruik om ook uit te weiden over tal van andere zaken zoals de geschiedenis van de architectuur, de etnische verschillen tussen Argentijnen en Chilenen, de ontluikende seksualiteit bij jonge pubers, ...

De schimmen is zonder meer sterk aan te raden door zijn aparte en beklemmende schrijfstijl. Het is nog maar de tweede vertaling in het Nederlands van deze nog te ontdekken Argentijnse schrijver, die wel eens met Roberto Bolano wordt vergeleken. Er zijn nog tal van romans, hij zou er tot op heden zeventig hebben geschreven, om met de wereld te delen.

8 jun 2013

Shortlist Europese literatuurprijs 2013

Knausgård, Marías en Baricco op shortlist Europese Literatuurprijs 2013
    
Onder de rook van de IMPAC-award is vanavond, tijdens een feestelijke avond de Amsterdams cultureel centrum SPUI25, de shortlist bekendgemaakt van de Europese Literatuurprijs 2013.
De jury, naast hoogleraar Alexander Rinnooy Kan bestaand uit schrijver Kees ‘t Hart, schrijver Judith Uyterlinde, boekhandelaar Arno Koek en boekhandelaar Maartje Kroonen, selecteerde de volgende vijf titels:
  • Mr Gwyn van Alessandro Baricco, vertaald uit het Italiaans door Manon Smits (De Bezige Bij)
  • Limonov van Emmanuel Carrère, vertaald uit het Frans door Katelijne De Vuyst en Katrien Vandenberghe (De Bezige Bij Antwerpen)
  • Liefde van Karl Ove Knausgård, vertaald uit het Noors door Marianne Molenaar (De Geus)
  • Coupé No6 van Rosa Liksom, vertaald uit het Fins door Annemarie Raas (Podium)
  • De verliefden van Javier Marías vertaald uit het Spaans door Aline Glastra van Loon (J.M. Meulenhoff)
In een persbericht staan enkele overwegingen die de jury had bij de selectie van de shortlist:
'Alessandro Baricco weet met Mr Gwyn een inkijkje te geven in het domein van de creatie, hij schept een universum waarin met minimale middelen op superieure wijze de verbeelding van de lezer wordt aangesproken.'
'In Limonov geeft Carrère een origineel en zeer overtuigend beeld van de Russische schrijver en halve revolutionair Limonov, dat tegelijkertijd in schrille kleuren de wanhoop van het huidige Rusland schetst.'
'Liefde van Karl Ove Knausgård is een diepgravende en fascinerende autobiografische roman over de moeizame verhouding tussen man en vrouw, vader en kind, liefde en werk.'
'Rosa Liksom is een frisse, oorspronkelijke stem in de Scandinavische literatuur. Coupé No6 lezen is een bevrijdende en verrijkende ervaring.'
'Javier Marías geeft blijk van een diep inzicht in de menselijke geest en drijfveren. De verliefden biedt een waaier aan meesterlijke bespiegelingen over dé thema’s in de literatuur: liefde en dood.'
De Europese Literatuurprijs, een initiatief van Academisch-cultureel centrum SPUI25, het Nederlands Letterenfonds, weekblad De Groene Amsterdammer en meerder boekhandels als Athenaeum, wordt dit jaar voor de derde keer uitgereikt. De prijs geldt als een bekroning voor de beste, in het Nederlands vertaalde, Europese roman uit 2012. Vorig jaar won de Engelse schrijver Julian Barnes met Alsof het voorbij is. De roman werd vertaald door Ronald Vlek. De prijs bestaat uit een geldbedrag van € 10.000 voor de schrijver en € 2.500 voor de vertaler van het bekroonde boek. (bron : nrc.nl)
 

2 jun 2013

Bernard Beckett - Willoos


Bernard Beckett is een Nieuw-Zeelandse schrijver die bij ons niet erg gekend is. Dit boek sprak me vooral aan door zijn mooie zwart-wit kaft en de korte inhoud (natuurlijk). Willoos is een roman die nogal krampachtig op gang komt. De aanzet lijkt nogal geforceerd wanneer twee ogenschijnlijke vreemden voor elkaar een afspraak maken en betrokken raken in een ongeval. Ze zitten vast in de wagen tot de hulpdiensten hen komen bevrijden. Toch is niet alles wat het op het eerste zicht lijkt en zijn beide levens reeds sinds hun kindertijd met elkaar verbonden. In de wagen zullen ze door elkaars levensverhaal te aanhoren de volledige waarheid achterhalen.


Het begin van de roman is zoals reeds aangehaald nogal onbeholpen, maar dit reflecteert misschien wel de relatie tussen Tristan en Grace die elkaar reeds geruime tijd kennen, maar toch niets van elkaars leven afweten. De ruime passages waarbij beiden hun levensverhaal zijn vaak meeslepend en breekbaar.

Tristan leert zichzelf als kind met de hulp van een priester lezen. Dit is buiten de wil van zijn vader die hem met pijn in het hart ziet vertrekken naar het Sint-Augustinus instituut. Wat later sterft zijn vader, zodat Tristan alleen is overgeleverd aan zijn nieuwe thuis. Naarstig zuigt hij de vele godsdienstlessen in zich op, maar de rector drijft zijn studenten steeds tot het uiterste. In urenlange discussies daagt hij de studenten uit om aan te tonen of de mens een vrije wil heeft of dat zijn pad reeds op voorhand is uitgestippeld.

Het regime binnen het instituut is hard en wanneer Tristan de regels overtreedt door in de stad contact te zoeken met de mensen van de nacht, en meer bepaald met een meisje dat zijn aandacht heeft getrokken, wacht hem een passende straf. Hij moet meewerken aan een 2-jaar durend experiment dat zal bewijzen dat de rector Tristans gedrag, hoe onvoorspelbaar ook, op voorhand kan inschatten. Gedurende deze twee jaar wordt de jongen opgesloten en gaan zijn gedachten voortdurend uit naar dat mooie meisje dat hij heeft mogen aanschouwen tussen de verworpenen van de stad.

Grace is haar naam en zij is als klein meisje terechtgekomen in een klooster in de buurt. Het regime is hier zo mogelijk nog strenger. Vriendschap wordt afgeraden omdat dit de aandacht zou afleiden van de verering van God. De regels moeten strikt worden nageleefd op straffe van opsluiting en zweepslagen. Ook zij herinnert zich Tristan als de verschijning van een engel, toen ze hem tegenkwam in de stad. Wanneer haar nachtelijke escapades worden ontdekt, wordt ze zonder pardon uit het klooster gezet.

Het leven buiten is hard, maar ze kan toch rondkomen omdat mannen haar geld geven voor bepaalde diensten. Soms meent ze dat ze met een enkeling een band kan opbouwen, maar steeds wordt ze teleur gesteld in wat deze mannen van haar willen. Zo belandt ze van een gezin in een bordeel en uiteindelijk op de straat, waar Tristan haar vindt.

Tristan leeft ondertussen ook op de straat. Hij verloor het experiment van de rector en moest vertrekken uit het Sint-Augustinus instituut. In de grauwe achterbuurten merkt hij uiteindelijk terug Grace op en komt hij tot een gruwelijk besluit dat hem zal bevrijden van zijn stigma van willoze.