Rodaan Al Galidi - De autist en de postduif

Rodhan Al Khalidi ontvluchtte zijn dienstplicht in Irak en kwam zes jaar later in Nederland terecht. Hij werd daar uitgeprocedeerd en mocht geen lessen Nederlands volgen. Al Galidi leerde zichzelf dan maar de Nederlandse taal en begon te schrijven. In Vlaanderen wordt hij als schrijver erkend en in 2007 krijgt hij een generaal pardon van de Nederlandse staat. Onder de naam Rodaan zet Al Galidi zijn schrijverschap verder met als voorlopige hoogtepunt zijn roman De autist en de postduif, winnaar van de literatuur-prijs van de Europese Unie 2011. Deze intimistische roman vertelt over de lotgevallen van een autist die zijn leefwereld exponentieel weet te verruimen door toedoen van een postduif.

Geert is het ongelukje van zijn toen 17-jarige moeder Janine. Dit moet trouwens letterlijk worden genomen, daar hij het resultaat is van een inseminatie met een rietje. Vanaf Janine besluit het kind te behouden, is haar puberleven voorgoed voorbij. Haar gelovige ouders sturen haar naar Zeeland, waar ze bevalt en haar gelovige groutouders wonen.

Al vrij snel in zijn opvoeding wordt het Janine duidelijk dat Geert anders is. Hij neem alles letterlijk en een tochtje naar de markt of het zwembad wordt al gauw een hele calvarietocht. Geert werkt met automatismen in zijn leefwereld en als die worden verstoord, wordt hij angstig of kwaad. Toch staat hij qua inzicht in taal en rekenen voor op zijn leeftijdsgenoten. Daar hij geen aansluiting met hen kan vinden, richt hij zich op objecten. In de aangrenzende kringloopwinkel brengt Geert vele uren door tussen lampen en klokken, waarvan hij de functie en de mogelijkheden onderzoekt.

Gaandeweg gaat ook Geert zich interesseren voor meisjes, maar hij kan zijn gevoelens niet plaatsen. Enkele schuchtere pogingen lopen steeds uit op een fiasco. Janine wordt er radeloos van en begint te vrezen dat ze haar verdere leven voor haar autistische zoon zal moeten blijven zorgen. Geerts grote probleem is communicatie. Hij kan vaak niet verwoorden of begrijpen hoe hij zich zou moeten voelen. Hij zoekt naar rationele oplossingen voor emotionele problemen.

Geert meent dat zijn leven danig zal veranderen wanneer hij in de kringloopwinkel een viool (een echte Stradivarius) vindt en bevangen raakt van de mogelijkheden. Hij geeft niet om de naam, maar om de inhoud en spendeert maanden tot hij op precies dezelfde wijze een viool in elkaar kan zetten. Als een kenner de Stradivarius koopt en ontdekt dat Geert deze perfect kan nabouwen, werft hij Geert aan om violen voor hem te bouwen.

Geert blijft trouw violen bouwen en zijn rekening groeit aan. Niet dat hij dit beseft, maar voor Janine is dit de aanleiding om hem aan te sporen een huis voor zichzelf te zoeken. Het leven alleen is lastig en hij is vaak angstig, maar na een aanpassingsperiode hervalt hij in zijn oude gewoonte. Het zijn echter niet de violen die hij blijft bouwen, maar een toevallige bewoner van zijn nieuwe huis, een postduif, die zijn kijk op de wereld zal verbreden en hem uit het isolement zal trekken.

Geert wil er in eerste instantie liever vanaf en plaatst een advertentie. Steeds als iemand de duif komt ophalen, ontsnapt ze en vliegt terug naar huis. Zo blijft Geert mensen ontmoeten en (tegen wil en dank) zijn horizon verruimen.

De situationele humor en prettige vertelstijl plaatsen het zware thema in een mooi daglicht. De autist en de postduif doet de lezer nadenken over hoe we met elkaar omgaan en wist bij mij een gevoelige snaar te raken.