18 dec 2011

J.M. Coetzee - In ongenade

Ik heb dit in 1999 Booker Prize winnende boek van Nobelprijswinnaar John Maxwell Coetzee na al die jaren nog eens gelezen en het blijft nog steeds beklijvend. De hoofdpersoon David Lurie, een 52-jarige gescheiden professor aan de universiteit van Kaapstad, begint een affaire met één van zijn studentes. Het loopt uit de hand, hij erkent schuld t.o.v. een onderzoekscommissie doch weigert berouw te tonen . Hij ontvlucht Kaapstad en trekt zich terug op de boerderij van zijn dochter Lucy. Alles verloopt goed, hij helpt zijn dochter met de verkoop van planten en groenten op de markt, hij neemt de verzorging van de honden in de kennel voor zijn rekening en helpt bij de behandeling van gewonde dieren in een naburig dierenkliniekje, tot zij overvallen worden door 3 zwarten die Lurie zwaar toetakelen en zijn lesbische dochter Lucy verkrachten. Lurie wil dat zijn dochter klacht indient doch deze weigert.


Het boek is hard, confronterend en gelaagd en dient gelezen te worden tegen de achtergrond na de val van het apartheidsregime in Zuid-Afrika. Coetzee hangt een somber toekomstbeeld van zijn vaderland op. Het boek werd overigens door het ANC hiervoor veroordeeld. De blanke minderheidsregering moest plaatsmaken voor het democratisch verkozen ANC. Het apartheidssysteem was wel verdwenen doch wat kwam er in de plaats ? De armoede onder de zwarte bevolking bleef doch de werkloosheid onder blanken nam schrikbarend toe en het aantal gruwelijke moorden op blanken in gelijke mate. Rechteloosheid was alom tegenwoordig. In het boek staan 2 verkrachtingen centraal die bepalend zijn voor het verdere verloop van het boek doch tevens en vooral voor het verdere leven van David Lurie. De relatie met de  32 jaar jongere Melanie leidt tot zijn ontslag en de verkrachting van zijn dochter Lucy zorgt er uiteindelijk voor dat hij zijn dochter moet loslaten. Loslaten, de rode draad door het verhaal. David die zijn carrière van hoogleraar opgeeft omdat hij weigert berouw te tonen en zich met de keuze van zijn dochter om op de boerderij te blijven wonen en na haar verkrachting geen klacht neer te leggen maar moeilijk kan verzoenen doch zich er moet bij neerleggen en zijn dochter loslaten. Ook Lucy moet loslaten. Zij neemt vrijwillig afscheid van haar vertrouwde leven op de boerderij en schikt zich in en geeft toe aan nieuwe machtsverhoudingen indien ze wil overleven. Voor alle blanken breekt een nieuwe periode aan, ook voor Coetzee die geen vertrouwen en geloof meer heeft in de toekomst van het nieuwe Zuid-Afrika, is geëmigreerd en in 2006 Australisch staatsburger geworden. "Ja, ik laat hem gaan", is de laatste zin van dit boeiende meesterwerk.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten