Maak kennis met het debuut van Herta Müller dat in 1982 verscheen bij de Duitstalige uitgeverij Kriterion in Boekarest. In de oorspronkelijke uitgave 'Niederungen' waren 4 hoofdstukken geschrapt (Toen in mei - De mening - Inge - Meneer Wultschmann) aangezien er onder het regime van Ceaucescu geen kritiek op het beleid werd getolereerd. Müller moet dit zeker geweten hebben en wellicht was dit ook haar bedoeling. Het manuscript werd het land uit gesmokkeld en in 1984 in Duitsland heruitgegeven wat haar bekendheid ten goede kwam doch haar ook zeer veel problemen met de Securitate bezorgde. In 1987 verliet ze Roemenië en vestigde zich defintief in het voormalige West-Duitsland.
Speciaal voor deze heruitgave in 2010 zijn de geschrapte hoofdstukken opnieuw toegevoegd.
Dit boek is voor degene die nog niets van Müller gelezen heeft de ideale kennismaking en verplichte lectuur. Spijtig dat de Nederlandse vertaling tot 2012 op zich heeft laten wachten doch liever laat dan nooit.
In een zeer poëtische taal schetst Müller een autobiografisch portret van een boerendorp op het Roemeense platteland. De bevolking behoort net als de familie Müller tot de Duitstalige minderheid die werd onderdrukt door het communistische regime. De meeste verhalen zijn beschrijvend en geven een grauw beeld hoe het leven in het Banaat (Lage streken is een synoniem voor de regio Banaat waar Müller is opgegroeid) is geweest; de toegevoegde verhalen zijn de uitingen van kritiek op het dictatoriale regime.
Het verhaal 'Terug in Mei' geschreven in die typische Müllerstijl is een liefdesgeschiedenis die zich in mei aan de Zwarte Zee afspeelt en waaraan Müller met heimwee terugdenkt. In 'De mening' wordt een kikker opgevoerd die om reden dat hij een eigen mening heeft door een witte wolk wordt opgeslokt. Hier wordt overduidelijk verwezen naar de vele dissidenten die spoorloos verdwenen. 'Inge' beschrijft de ervaringen van Müller in verband met haar ontslag als vertaalster in een machinefabriek. Inge wordt in het bureau van een schoolinspecteur geconfronteerd met de absurditeiten van de socialistische bureaucratie. Müller werkte na haar studie enkele jaren als vertaalster in een machinefabriek totdat ze er werd ontslagen na haar weigering om samen te werken met de Securitate. 'Meneer Wultschmann' vertelt over een beruchte betweter die al jaren poppenkast speelt en rouwt om de oorlog.
Velen stellen dat Müller steeds op dezelfde trom slaat en maar één thema heeft doch zoals ze zelf zegt : 'Bij mij gaat het altijd om Grundverletzungen, om individuen wier leven in de kern is verwoest’. In de kern gaat het bij Müller altijd over het onvermogen om in een van angst en repressie vervulde samenleving een identiteit te verwerven. Ook al is het einde van de dictatuur in Roemenië een feit, de pijn en schade die werd aangericht is nog alomtegenwoordig en de woorden van Müller zijn een nog steeds actuele waarschuwing, ook voor democratische landen of landen die zich democratisch noemen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten