Esther Gerritsen - Dorst

Met de personages van de Nederlandse toneel- en romanschrijfster Esther Gerritsen (°1972) is altijd iets aan de hand. Ze hebben rare gedachten of gedragen zich op een afwijkende, extreme manier.

Luie dochter

Ook Elisabeth en haar drieëntwintigjarige dochter Coco, de personages van Gerritsens nieuwe roman 'Dors't, zijn zonderlingen. Coco laat zich leiden door impulsen, maar feitelijk kan weinig haar werkelijk boeien. Haar studiekeuze is daar een voorbeeld van: ze is Russisch beginnen studeren omdat ze een roman van Vera Panova wilde lezen, maar na drie jaar heeft ze nog geen enkele andere motivatie gevonden om de taal interessant te vinden. Dat ze met de studies verdergaat is deels ook uit gemakzucht. Coco is lui en snel tevreden. Dat geldt ook in haar relatie. Ze is samen met Hans, een oudere man, en voelt aan dat hij teleurgesteld is en de relatie wil verbreken, maar wil niet onder ogen zien waarom.
 

Uitgekookte moeder

Hoe ongeremd Coco is, zo berekend is Elisabeth. Ze wijdt overdreven veel aandacht aan details en reageert dikwijls ongepast. Sinds haar scheiding, achttien jaar geleden, leeft ze alleen. Dat Coco bij haar vader en stiefmoeder ging wonen, kwam haar goed uit want het kind was een stoorfactor in haar leven.
 

Kanker

Elisabeth houdt van de gesprekken bij de kapper die “rinkelen als muntgeld”, maar met Coco kan ze niet communiceren. Dat blijkt al in de eerste scène, waar moeder en dochter elkaar onverwachts op straat in Amsterdam treffen en Elisabeth Coco voor de vuist weg vertelt dat ze binnenkort zal sterven aan kanker. Wanneer Coco over de eerste verbazing heen is, overvalt een vrolijke opwinding haar. Ze verheugt zich om het nieuws aan Hans te vertellen en vooral om van hem te horen hoe abnormaal haar moeder zich weer heeft gedragen. Zo hongert Coco altijd naar sensaties, gewoon om de leegte in zichzelf te compenseren.
 

Ziekbed

Tijdens een diner met Hans, haar vader en stiefmoeder zegt Coco voor de grap dat ze bij haar moeder gaat inwonen om haar te helpen. De anderen reageren zeer verontwaardigd, wat voor Coco voldoende is om de zaak ernstig te nemen en effectief bij haar moeder in te trekken. Moeder en dochter zijn onwennig tegenover elkaar en er rijzen misverstanden. Terwijl Coco aan het ziekbed van haar moeder waakt, probeert ze meer te weten te komen over haar kindertijd. Is het waar dat ze als tweejarig kind urenlang werd opgesloten? En wat is de ware toedracht van de val die ze maakte door het serreraam toen ze vijf was?
 

Onvermogen tot communiceren

In korte hoofdstukken zoomt Gerritsen in op de moeilijke moeder-dochter relatie. Hoe stroef Elisabeth en Coco ook met elkaar omgaan, toch heerst er ook veel goede wil tussen hen. Gerritsen maakt dit pijnlijk – en heel knap – duidelijk in de dialogen waar Coco Elisabeth vragen stelt in een poging om haar beter te begrijpen, maar ze allebei naast elkaar praten tot Elisabeth beslist mee te gaan in Coco’s denkpatroon, niet omdat ze haar dochter snapt, maar omdat ze haar wil snappen, omdat het zo hoort.
Inhoudelijk én stijlsgewijs draagt Dorst de stempel van Gerritsen. Hoe paradoxaal en complex haar personages zijn, zo helder en eenvoudig is haar taal. Ze schrijft in korte, rake zinnetjes en heeft een oog voor aparte en soms bijzonder grappige details. Het lukt haar de lezer voortdurend te verrassen, tot aan de slotscène toe, waarin blijkt dat Coco dichter bij haar moeder staat dan ze zelf had kunnen vermoeden.