Nicole Krauss - Het grote huis

De laatste roman van Nicole Krauss uit 2010 bestaat uit twee grote delen met terugkerende thema's en bijhorende verhalen. In enkele lijvige hoofdstukken worden verschillende familiegeschiedenissen uit de doeken gedaan die zich uitstrekken van New York over Londen tot Jeruzalem. De subtiele verwijzingen tussen de verschillende verhalen, maken dat je dit boek aandachtig dient te lezen om het spoor niet bijster te raken. Elke nieuwe geschiedenis vraagt tijd om door te dringen tot de lezer, maar slorpt je nadien volledig op. Het grote huis is dan ook een grote roman die misschien wel meer dan een enkele leesbeurt nodig heeft om volledig door te kunnen dringen.

Recht van spreken

Na de breuk met haar jeugdliefde R. is die er met haar meubels vandoor. Nadia kan tweedehandsmeubels op de kop tikken. De eigenaar, Daniel Varsky, een Chileense dichter vertrekt immers naar Chili. Voor zijn vertrek kennen ze nog een onstuimige nacht. Ze corresponderen nog, maar twee jaar later blijkt Varsky spoorloos verdwenen. Zijn bureau van Lorca siert haar leefkamer en ze schrijft er vele jaren haar romans aan. Ze trouwt op latere leeftijd met S. maar duwt hem steeds verder weg. Ze wil geen kinderen en laat zich enkel binden door haar schrijverschap. Ze blijft na haar scheiding verder schrijven tot op een dag iemand die zich voorstelt als de dochten van Varsky het bureau komt opeisen. Van zodra ze de lege kamer terugziet wordt ze door hevige angsten bevangen. Ze vertrekt naar Jeruzalem, het bureau achterna. Ter plaatse komt ze in contact met een jongeman die als twee druppels water lijkt op de vroegere Daniel Varsky . Ze laat zich meeslepen met noodlottige gevolgen.

Ware barmhartigheid

Een oude man begraaft zijn vrouw in Israël, geflankeerd door zijn zonen. Joeri is op zijn oude dag zijn enige toeverlaat, terwijl Dovvik na zijn legerdienst het ouderlijk huis heeft verlaten om uiteindelijk rechter te worden in Engeland. Vader Aaron man leeft in onmin met zijn jongste zoon en ziet hem als een indringer bij dit laatste afscheid. Al van kinds af was Dovvik het zwakke broertje dat zomaar begon te huilen en nooit tevreden leek. Moeder snelde hem altijd te hulp bij de minste pijn of ontevredenheid. Vader was altijd de boeman die zijn zoon tot de orde riep en geen grip kreeg op diens koppigheid en ingekeerdheid  Maar moeder is nu verdwenen en nadat Dovvik zijn vader terug naar huis heeft gebracht, vraagt hij of hij enige tijd mag blijven. Tien dagen zwijgen ze tegen elkaar. Aan het einde van zijn leven wil Aaron zijn zoon echter overtuigen dat hij steeds van hem heeft gehouden. Hij loopt dan ook de keuken in waar zijn zoon hem elke dag  opwacht, maar zijn zoon is er niet.

Zwemvijvers

Arthur en Lotte leven als koppel op gevorderde leeftijd kinderloos samen in hun huis in Londen. Lotte is schrijfster en Arthur leraar. Ze leiden een geregeld leven en kijken dan ook verwonderlijk op als s' avonds iemand onaangekondigd aan de deur belt. De jongeman die daar staat, Daniel, blijkt een van haar lezers te zijn. Tegen haar natuur in laat ze de jongeman binnen en ze praten uren met elkaar. In de daaropvolgende dagen merkt Arthur meermaals dat de jongen is langs geweest. Een onbestemd gevoel van jaloezie bekruipt hem, hoewel zijn vrouw en de jongen dertig jaar in leeftijd verschillen. De jongen verdwijnt echter even abrupt uit Lotte's leven en heeft haar favoriete bureau meegekregen.

Het koppel wordt samen oud en de vrouw die tot op zeker hoogte altijd onpeilbaar voor hem is gebleven, geeft ongewild haar grootste geheim prijs, ze is op jonge leeftijd bevallen van een kind en heeft het voor adoptie afgestaan. Na de dood van zijn vrouw gaat Arthur op zoek naar het kind dat voor adoptie is afgestaan in de hoop meer te weten te komen over zijn vrouw en diens vroegere minnaar. Het kind, Edward, is echter al geruime tijd geleden overleden. Arthur's leven wordt op het einde nog op zijn kop gezet als er wordt aangebeld door meneer Weisz die op zoek is naar een welbepaald bureaumeubel.

Leugens van kinderen

Isabel gaat met goedkeuring van haar ouders studeren in Oxford. Ze vindt echter geen aansluiting met medeleerlingen en gaandeweg verliest ze de interesse voor haar opleiding letterkunde. Op een feestje leert ze Yoav kennen die haar meteen inpalmt met zijn eigenzinnige karakter. Yoav woont samen met zijn zus Lea in een groot huis in Londen. Ze hebben een bijzondere band die mee in de hand is gewerkt door hun overbeschermende vader Ze lijken niemand anders nodig te hebben in hun leven.  Isabel spendeert veel tijd in het huis in Londen, maar mag er nooit zijn als hun vader langskomt. Ze verzet zich hiertegen, maar als ze eindelijk kennismaakt met meneer Weisz, snapt ze het meteen. Na een korte reis naar haar ouders in New York merkt ze dat het huis in Londen verlaten is. De komende zes jaar hoort ze niets meer van Yoav en Lea. Tot ze plots een telefoontje ontvangt van Lea die haar een voorstel doet vanuit Jeruzalem.

Weisz

Vader Weisz is antiekverzamelaar. Zijn levensdoel is om alle meubels terug te krijgen die zijn vader heeft verloren bij de oorlog. Hij reserveert in zijn huis in Jeruzalem een kamer die een exacte kopie dient te worden van de kamer in zijn ouderlijk huis. Jarenlang verzamelt hij alle verloren gewaande meubels, maar de zoektocht naar een bureau blijft hem zorgen baren. Nadat hij het eindelijk heeft gevonden, heeft hij het opgeslagen en zijn dochter de sleutel gegeven. Die heeft het echter verplaatst.om de anders zo kille man te raken in zijn diepste emoties.


Het grote huis is een weldoordachte en complexe roman met intrieste verhalen over mensen die een manier zoeken of vinden om om te gaan met hun eenzaamheid. De verhalen zijn zeer persoonlijk, omdat de schrijfster steeds in de huid kruipt van het hoofdpersonage. Naast de verschillende ik-personages zorgen ook de wisselende tijdsintervallen voor een desoriënterend effect. De verbindende elementen zijn een groot bureau, de Joodse afkomst en de Chileense dichter Daniel Varsky, maar op het einde blijf je nog steeds naar verbanden zoeken die er misschien wel niet zijn. Ook daarin ligt de kracht van deze meeslepende roman.