30 jan 2014

Nathan Filer wint Costa Book Award

De Britse auteur Nathan Filer heeft met zijn debuutroman De schok van de val de Costa Book Award 2014 gewonnen, de literatuurprijs voor de beste Britse roman van het afgelopen jaar.
 
Filer kreeg eerder deze maand al de Costa First Novel Award toegekend. De jury vindt het ‘moeilijk te geloven’ dat de roman van Filer, een rouwverhaal van de intelligente en aan schizofrenie lijdende hoofdpersoon Matthew die het verlies van zijn broer probeert te verwerken, een debuut is: ‘het is zo goed dat je je er een beter mens van voelt.’

Aan de Costa Book Award is is een geldbedrag verbonden van 25.000 pond (of 30.000 euro).

29 jan 2014

Longlist Europese Literatuurprijs 2014


De vlucht, F en Het menselijk lichaam zijn slechts enkele uit de twintig titels die dit jaar zijn geselecteerd voor de longlist van de Europese Literatuurprijs. De genomineerde auteurs zijn afkomstig uit twaalf verschillende landen. De volgende twintig titels hebben de longlist gehaald:

Kate Atkinson : Leven na leven
Arno Camenisch : Sez Ner-trilogie
Jesús Carrasco : De vlucht
Borislav Čičovački : Wraakengelen
Elena Ferrante : De geniale vriendin
Jerôme Ferrari : De preek over de val van Rome
Paolo Giordano : Het menselijk lichaam
Edgar Hilsenrath : Fuck America
Ismael Kadare : Het reisverbod
Daniel Kehlmann : F
Karl Ove Knausgård : Zoon
Michael Kumpfmüller : De heerlijkheid van het leven
Siegfried Lenz : Bureau gevonden voorwerpen
Francesca Melandri : Hoger dan de zee
Patrick Ness : Zeven minuten na middernacht
Michaïl Sjisjkin : Onvoltooide liefdesbrieven
Jón Kalman Stefansson : Het hart van de mens
Colm Tóibin : Het testament van Maria
Tomek Tryzna : Bleke Niko
Timur Vermes : Daar is hij weer

De Europese Literatuurprijs wordt toegekend aan zowel de auteur als de Nederlandse vertaler van een Europese roman die het afgelopen jaar in Nederland is verschenen. De prijs wordt in 2014 voor de vierde keer uitgereikt. Eerdere winnaars betreffen Marie NDiaye’s roman Drie sterke vrouwen, vertaald door Jeanne Holierhoek, Alsof het voorbij is van Julian Barnes, vertaald door Ronald Vlek en Limonov van Emmanuel Carrère, vertaald door Katrien Vandenberghe en Katelijne de Vuyst.

Eind mei wordt de shortlist (vijf titels) bekendgemaakt. (bron : nrc.nl)

28 jan 2014

Longlist Libris Literatuur Prijs 2014 bekend

Vier Vlamingen maken dit jaar kans op de Libris Literatuurprijs. Saskia de Coster 'Wij en ik', Stefan Hertmans 'Oorlog en terpentijn', Tom Lanoye 'Gelukkige slaven' en Jeroen Theunissen 'De omwegen' werden genomineerd. Vorig jaar won de Nederlander Tommy Wieringa met 'Dit zijn de namen'.

De Nederlandse genomineerden zijn Jan van Aken 'De Afvallige', Natalie Koch 'De sterren stil', Marente de Moor 'Roundhay, tuinscène', Margriet de Moor 'Mélodie d'amour', Ilja Leonard Pfeijffer 'La Superba', Jannie Regnerus 'Het lam', Ineke Riem 'Zeven pogingen om een geliefde te wekken', Allard Schröder 'De dode arm', Vrouwkje Tuinman 'De rouwclub', Wytske Versteeg 'Boy', Joost de Vries 'De republiek', Pieter Waterdrinker 'Lenins balsem', Robbert Welagen 'Het verdwijnen van Robbert' en Miek Zwamborn 'De duimsprong'.

Met de Libris wordt de beste oorspronkelijke Nederlandstalige roman van het afgelopen jaar bekroond. Op 3 maart wordt duidelijk wie de shortlist haalt. Op 13 mei volgt de winnaar. De winnaar krijgt 50.000 euro, en de zes namen op de shortlist krijgen allen nog eens 2.500 euro.

25 jan 2014

Herta Müller - Barrevoetse februari

 

Een groep zigeuners die onrust in het dorp brengt; een straat die alleen geasfalteerd is aan de kant van de burgemeesterswoning; de zondagen waarop een vader in zwarte jas het huis verlaat en 's avonds dronken thuiskomt. In Barrevoetse februari verwerkte Herta Müller ervaringen uit haar jeugd in een primitief Roemeens dorp met een Duitstalige bevolking en uit haar leven in de stad onder de dictatuur van Ceaucescu. Angst en wantrouwen en pijn om het verlies van vrienden vormen de rode draad in deze schetsen. Bron : www.degeus.nl  


Joost de Vries - De Republiek

Josip Brik is niet meer. De alom gewaardeerde filosoof en professor in Hitlerstudies is van een Nederlands balkon gesukkeld, zijn dood tegemoet. Friso de Vos, rechterhand en volgeling, verneemt het nieuws vanuit een Chileens ziekenhuisbed, waar hij met een zware infectie plat ligt. Ondertussen houdt een zekere Philip de Vries een passende afscheids-rede bij de uitvaart en verschijnt hij op de televisie als de trouwe medestander van Josip Brik. Friso komt terug naar de Verenigde Staten waar in de villa van Brik is ingebroken. Hij denkt constant waarom hem niet werd gevraagd het leven van Josip Brik te beschrijven. Wie is die Philip de Vries eigenlijk en waar komt hij nu ineens vandaan?
 
Friso mag Brik met recht en reden een vriend noemen. Al van zijn jeugd heeft hij de grote charismatische figuur gevolgd en op zijn uitnodiging zijn hij en zijn vriendin Pippa overgevlogen naar de Verenigde Staten waar ze samen voor De Slaap-wandelaar werken, een tijdschrift voor Hitlerreportages sedert 1991, opgericht door onder meer Josip Brik. In dat kader was Friso op vraag van Brik naar Chili gevlogen om er een reportage te maken over een militair oudgediende en zijn zoon de kunstenaar die fier zijn kunst ondertekent met de hem toebedeelde voornaam Hitler.
 
Veel tijd om te zitten piekeren na zijn thuiskomst krijgt Friso niet als hij wordt uitgenodigd op een congres in Wenen, waar hij het ter ere van Brik in een paneldiscussie mag opnemen tegen Philip de Vries. Nadat enkele mensen hem zo hebben aangesproken, krijgt hij in Wenen het lumineuze idee zich voor te doen als Philip de Vries, Kennelijk lijken beiden wel wat op elkaar. Hij probeert de echte Philip de Vries zoveel mogelijk uit de weg te gaan tot de dag van hun grote duel en in zijn nieuwe hoedanigheid kan hij zonder veel moeite de knappe Nina verleiden.
 
Maar hoogmoed komt voor de val en voor hij het goed en wel beseft wordt hij gechanteerd en achtervolgd. Hij wordt opgedragen dingen te doen, maar kan zich troosten met het besef dat deze dreiging niet tegen hem als persoon is gericht, maar tegen Philip de Vries.
 
De conventie, End of History, trekt vele collega's en concurrenten naar Wenen die niet altijd op even goede voet met elkaar staan. Josip Brik is met zijn medestanders steeds verder afgedreven van de oorspronkelijke geschiedenis en vond meer waarde in wat de mens met deze geschiedenis doet, zoals bv. in films. Friso is Brik hier onvoorwaardelijk in gevolgd en heeft er nooit bij stilgestaan dat anderen hier wel eens aanstoot aan konden nemen.
 
Een uiteindelijke confrontatie met de echte Philip de Vries kan niet uitblijven en zorgt meteen voor een verrassing. De twee kunnen het immers prima met elkaar vinden en Friso krijgt onverhoopt nog de kans om waardig afscheid te nemen van zijn mentor en trouwe vriend, Josip Brik.
 
De Republiek is de tweede roman van Joost de Vries, kunstredacteur bij De Groene Amsterdammer en een begenadigd schrijver, die de lezer laat kennismaken met een (al dan niet fictieve) voor de meesten nog onbekende wereld. Het verhaal is boeiend zonder belerend te zijn. Het heeft een vlotte vertelstijl en passages die opgeleukt worden met filmische trivia en verwijzingen naar hedendaagse popcultuur. Joost de Vries is een aanstormend talent die de hoge verwachtingen na zijn spraakmakende debuutroman Clausewitz moeiteloos inlost.

22 jan 2014

Commercieel succes voor nieuwe roman Murakami


De nieuwe roman van Haruki Murakami met de bijna onuitsprekelijke titel De kleurloze Tsukuru Tazaki en zijn pelgrimsjaren die op 12 januari 2014, de 65ste verjaardag van de Japanse schrijver, verscheen in zijn Nederlandse vertaling heeft zijn start niet gemist. Hij is in Nederland binnengekomen op nummer 5 in de bestseller top 60, terwijl hij ook in Vlaanderen een negende plaats in de top tien fictie heeft bemachtigd bij Standaard Boekhandel. Je krijgt bij aankoop niet enkel een nieuwe roman die meer dan waarschijnlijk de moeite waard is, maar ook een mooi vormgegeven boek met een kleurrijke kaft en een reliëf in de bladzijden. Zeker een leuk hebbeding voor menig boekenliefhebber en verzamelaar.

17 jan 2014

Daniel Kehlmann - F

Arthur Friedland is vader van drie zonen. Zijn oudste zoon Martin van zijn eerste vrouw en de identieke tweeling Iwan en Eric van zijn tweede vrouw. Tijdens hun jeugd neemt hij de jongens geregeld met op uitstap. Niet dat hij er veel plezier aan beleeft, hij voelt zich als vader hiertoe verplicht. Arthur heeft geen grote dromen of ambities tot ze op een dag naar een show van een hypnotiseur gaan. Deze maakt meer in Arthur los dan die kon vermoeden. Zo geeft hij publiekelijk toe dat hij zijn zoon Iwan het liefste ziet en zonder eerzucht door het leven gaat als ongepubliceerde schrijver. Geluk heeft hij nooit echt gekend. Verstrooid keren ze terug naar huis, maar de volgende dag is vader met de noorderzon verdwenen.

Arthur Friedland laat enkel nog van zich horen door de boeken die van zijn hand verschijnen. En die gaan niet onopgemerkt voorbij. Zijn debuut Mijn naam zij niemand is een existentiële roman die veel bijval kent. Het hoofdpersonage is een jonge man die de wereld in trekt. Hij doorstaat beproevingen maar het verhaal leidt nergens heen. Niet het hoofdpersonage maar wel de lezer die het allemaal gewillig volgt, lijkt in het centrum te staan. Er ontstaat een korte hetze als enkele lezers zich van het leven beroven met het boek in de hand.

Snel volgen meer romans die worden gewaardeerd, maar minder stof doen opwaaien. Zijn derde roman Aan de monding van de rivier gaat over het lot van een man dat zich telkens vertakt door beslissingen of toevalligheden van het geluk. Martin Friedland voelt zich enorm aangesproken door deze roman. Zijn leven lijkt zo te zijn gevormd dat hij geen pastoor was geworden als hij maar een leuke vrouw had gevonden die met hem had willen samenleven. Het geloof biedt hem nu houvast, maar zijn echte passie en verleiding ligt in ongezond eten en de Rubiks kubus, waarmee hij ooit het nationaal kampioenschap wil winnen.

Martin heeft een goed contact behouden met Iwan, de goedaardigste van de tweeling. Iwan die oprecht om Martin geeft en zelf een begaafd kunstenaar wil worden. Beiden hebben ze nog een ontmoeting met hun vader na diens eerste boeken zijn verschenen. Ze storten elkaar hun hart uit tot diep in de nacht en beloven de volgende dag terug samen te komen. Arthur is echter nergens meer te bekennen.

Eric heeft niet veel op van Martin en diens gehuichelde leven als pastoor. Met zijn vader wil hij helemaal geen contact meer. Hij leeft als een oppervlakkige miljonair in zijn villa met dure kunst aan de muren. Maar het is een leven van schijn. Als vermogensbeheerder heeft hij de laatste jaren al het geld van zijn cliënten verbrast en er is geen hoop meer dat het goed komt. Het is slechts een kwestie van tijd voor de politie aan zijn deur staat. Gevoed door zijn dagelijkse paranoia vervreemdt hij van zijn gezin, familie en collega's.

Iwan vindt het moeilijk om met zijn tweelingbroer te praten. Het is als een zelfgesprek, ze doorzien elkaar en dat maakt het moeilijk een geheim te bewaren. Daar Iwan de middelmaat niet kon overstijgen is hij gestopt met schilderen en kunsthandelaar geworden. Hij specialiseert zich in de verkoop van één bepaalde kunstenaar, Heinrich Eulenböck en creëert zo zijn eigen mythe.

Iwan heeft nog een ontmoeting gehad met de hypnotiseur Lindemann, die niet alleen zijn vader, maar ook hemzelf hypnotiseerde. Lindemann vertrouwde hem nog toe dat slechts zelden zich in een ziel iets fundamenteels in beweging laat zetten. De roman volgt de drie broers in een moment van gedeelde tijd waarbij de ondergang van de ene broer de redding van de andere zal bewerkstelligen.

Daniel Kehlmann heeft zich op korte tijd ontpopt tot een van mijn favoriete schrijvers. Na vorige maand Roem te hebben gelezen, kon ik amper wachten om aan deze roman te beginnen. De auteur heeft een eigenzinnige manier van schrijven met levensechte personages die zichzelf constant in vraag stellen. In F vereenzelvigt hij zich om beurten met elk van de drie broers, wat resulteert in verschillende schrijfstijlen en tempo's. Soms zinken de personages weg in een droomwereld wat de roman een extra dimensie geeft.

Daniel Kehlmann bezit de uitzonderlijke gave om zwaarwichtige thema's zoals geloof en vrije wil toch licht en aangenaam verteerbaar te maken. Verder schuwt hij het experiment niet, wat de roman spannend houdt. In F maakt hij ten volle gebruik van de eigenzinnige proza die Arthur Friedland de wereld in stuurt. Een filosofische roman en een pageturner kwamen nog nooit zo dicht bij elkaar.

15 jan 2014

Boekhandels in de problemen

Het zijn sombere dagen voor boekhandels. Kort op elkaar komen twee boekhandels in de problemen. De boekensector gaat een zwaar jaar tegemoet. Vorig jaar daalde de omzet bij de boekhandels met 8 procent.

Boekenketen Polare (opvolger De Slegte) in de problemen


De Nederlandse boekenketen Polare krijgt geen boeken meer. Leverancier CB (voorheen Centraal Boekhuis) heeft de levering aan de grootste boekenketen van Nederland stopgezet vanwege een betalingsachterstand, meldt de Nederlandse openbare omroep NOS. Volgens een woordvoerder van moederbedrijf Procures is Polare nu in gesprek met het CB om het probleem op te lossen. Komt er geen oplossing, dan is dat de doodsteek voor de winkels. Polare heeft twintig vestigingen in Nederland en acht in België. Verschillende vestigingen waren voorheen van Selexyz. Dat bedrijf ging in 2012 failliet. De winkels van Selexyz werden samengevoegd met die van De Slegte en gingen verder onder de naam Polare. (bron : demorgen.be)

Boekenclub ECI failliet verklaard - ‘webwinkels nog open’


Boekenclub ECI is failliet verklaard. De rechtbank Midden-Nederland sprak het faillissement vorige week donderdag uit, bevestigt een woordvoerder van curator Cees de Jong aan persbureau Novum. Op Oudjaarsdag kreeg ECI al surseance van betaling. De curator is op dit moment in gesprek met verschillende partijen over een overname, aldus de woordvoerder. Op de site van ECI staat de mededeling: “ECI is momenteel veel in de media. De webshop is gewoon open en de bestellingen worden uitgeleverd.” (bron : nrc.nl)

12 jan 2014

Steve Tesich - Karoo


Het lijkt stilaan een trend te worden, romans die opgemerkt worden en de nodige aandacht krijgen na het overlijden van de auteur. Zo ook met Karoo, de enige in 1998 verschenen roman van de in 1996 overleden Steve Tesich die nu in Europa aan zijn opmars bezig is. De naam van de auteur zei me in eerste instantie niets doch de uit Servië afkomstige Tesich wiens vader in 1945 voor het Titoregime naar de VS vluchtte en wiens familie hem in 1957 vervoegde bleek werkzaam in de filmindustrie en schreef de filmbewerking voor The World According to Garp (1982) en won een Acadamy Award voor Breaking Away (1979) doch genoeg biografische gegevens, enkel hier meegedeeld om de link mee te geven waarbinnen het verhaal zich afspeelt, nl. de filmindustrie.


Saul Karoo is een 50-plusser, hij is broodschrijver, hij doktert/herschrijft filmscenario's en lapt voltooide films die bij de oorspronkelijk regisseur zijn weggehaald opnieuw op, vandaar zijn bijnaam Doc Karoo. Hij lijdt aan diverse ziektes, zo is hij immuun voor alcohol, ontwijkt iedere vorm van onder elkaar zijn, hij heeft een schoonmaakster Maria die hij gedurende de 2 jaren dat zij bij hem werkzaam is nog nooit heeft gezien, hij heeft huisziekte en voelt zich enkel thuis in de huizen van andere mensen, hij heeft geen ziektekostenverzekering en krijgt hierdoor de bijnaam De Onverzekerde Man. Op het ogenblik dat we hem ontmoeten op een dag-na-Kerstmis-feest bij vrienden in New York is hij 2 jaar uit elkaar, officieel niet gescheiden,  met zijn ex Dianah. Ze is weliswaar nog zijn vrouw doch zijn huwelijksleven was voorbij. Het was het onder elkaar zijn, de tijd samen, waardoor zijn huwelijk kapotging. Ze vieren zelfs nog de twee verjaardagen van hun uiteengaan met wederzijds goedvinden. Billy is hun adoptiefzoon, eerstejaars op Harvard, rond de 1,98 meter, nog steeds in zijn groei en woont bij zijn moeder. Met Saul gaat het niet goed, zijn vrouw vindt hem een dik monster en zij vindt dat Billy een betere vader verdient, maar helaas voor hem is Saul de enige vader voor hem. Saul's vader stierf 3 jaar geleden aan kanker aan de ruggengraat. In zijn laatste jaren ging hij geloven dat hij twee zonen had, De goede, Paul, van wie hij waanzinnig hield en de waardeloze zoon, Saul, die hij waanzinnig haatte. Alle ingrediënten zijn hier dus aanwezig om er een dolkomisch verhaal van te maken en er zijn ook wel tal van komische scènes zoals de beschrijving van het medisch onderzoek dat Saul dient te ondergaan om te slagen voor het bekomen van een ziektekostenverzekering. Hij geraakt echter niet verder dan de secretaresse Elke Höhlenrauch, gebiologeerd als een konijn in een pythonkooi. Hopelijk komt van dit boek een filmbewerking !        

Saul lijdt eveneens aan een Cromwell-kwaal. Jay Cromwell is filmproducent van beroep en is zo slecht als het gras groen is. In zijn hoedanigheid van herschrijver had Saul bij drie verschillende scenario's met hem samengewerkt. Het derde behoorde toe aan een jongeman die onuitgenodigd opdaagde bij de sneakpreview van zijn film in Pittsburgh en later zelfmoord pleegt. Hij wilde met Cromwell niets meer te maken hebben doch bleef het gevoel behouden dat hij op hem wachtte en aangezien wachten soms beloond wordt vraagt Cromwell hem enige tijd later om het filmscript De Oude Man van Arthur Houseman te herschrijven, Door een combinatie van ouderdom en ziekte kan Houseman zijn laatste film zelf niet afmaken en wil Cromwell geld investeren om dit kleine meesterwerk te commercialiseren. Na de oorspronkelijke film gezien te hebben stemt Saul ermee in, wellicht ingegeven door het feit dat hij in een filmfragment de stem herkent van de vrouw die hem vele jaren terug haar zoon afstond en na de bevalling de wenst uitdrukte om de adoptiefouders aan de lijn te krijgen. Dianah was op het ogenblik van de oproep niet thuis. Saul is dermate door deze vrouw en moeder van Billy gebiologeerd dat hij haar in Los Angeles opzoekt. Hij aanhoort Leila Miller's levensverhaal, haar vader vroeg haar op zijn sterfbed vergiffenis omdat hij nooit van haar gehouden had, haar vriendje en vader van het kind Jaimie kwam de eerste maal dat hij alcohol dronk om in een auto-ongeluk en haar ouders beschouwen hun 14-jarige zwangere dochter als een hoer en willen dat ze het kind voor adoptie afstaat. Je zou voor minder depressief worden en om toch nog iets van haar leven te maken wil Leila filmster worden en krijgt ze enkele rolletjes aangeboden, scènes waarin zij voorkomt doch die bij de release alle blijken weggesneden te zijn. Saul is dermate bewogen door de verliezen in haar leven dat hij Cromwell er van overtuigt om alle weggesneden scènes met Leila terug op te nemen. Hij weet dat zij weliswaar nooit een grote actrice zal worden doch de bewogenheid neemt de bovenhand en hij wil Leila hiermee een gevoel van eigenwaarde en betekenis geven. Van het ene komt meestal het andere en beiden beginnen een relatie. Hij herschrijft het filmscenario in functie van Leila en vertrekt samen met haar en Billy naar Pittsburgh waar de eerste sneakpreview van de film zal plaatsvinden. Hij is na de film van plan om Leila en Billy te vertellen dat ze moeder en zoon zijn ! Voor de eerste keer in zijn leven voelt Saul zich een lid van een liefhebbend gezin. 




Zover komt het echter niet, Saul wordt na 12 dagen coma wakker in een ziekenhuis en verneemt er dat hij in een ongeval was betrokken en Billy en Leila het niet hebben overleefd. Na zijn revalidatie keert hij terug naar New York.

Het ongeval heeft voor een transformatie in zijn fysieke verschijning gezorgd, hij heeft vieze verbanden aan zijn vingers, kapotte tanden, zijn gezichtsspieren bewegen constant waardoor mensen in een grote boog om hem heen lopen. Hij wordt gemeden. Hij ontdekt dat er geen vroeger leven meer is dat hij kan aanvatten, hij verkeert in een nieuw soort van niet-bestaan. Hij is uit het ene soort coma gekomen en in een andere soort coma geraakt, het coma bij bewustzijn van het alledaagse leven waarvan je niet kunt herstellen. Het gaat van kwaad naar erger.
Hij begint naar zichzelf te bellen vanuit openbare telefooncellen en zorgt ervoor dat er steeds iemand in de buurt is die kan meeluisteren. Hij belt zijn dode vader op om hem ervan te overtuigen dat hij had geprobeerd om van hem te houden. Hij belt zijn moeder om zich te verontschuldigen dat hij niet eerder heeft gebeld. Ook Billy en Leila belt hij minstens 1 keer per dag. Alle telefoongesprekken bedoeld om pijn in hem op te wekken.  

Cromwell neemt opnieuw met Saul contact op en vertelt hem dat hij van plan is om het verhaal van Leila uit te brengen, hij heeft hiervoor een werkloze Pulitzerprijswinnaar aangesproken, en onvermijdelijk komen Billy en hijzelf dan ook in het verhaal voor. Saul stemt hiermee in doch ontvlucht na de publicatie van het tijdschriftartikel en alle hiermee eventueel verbonden heisa New York en trekt bij zijn moeder in Chicago in.    
Hij overpeinst er zijn relatie met Billy en Leila en komt tot de vaststelling dat de schrijver van het verhaal meer kende over Billy en Leila dan hijzelf. Ook hijzelf kwam uit het verhaal veel bevredigender en zinniger tevoorschijn dan de persoon die hij kende. Door het verhaal kon hij privé de persoon worden voor wie hij in het openbaar doorging. Zo komt in het verhaal ook voor dat Leila en Billy verliefd op elkaar waren geworden. 

Om met zichzelf in het reine te komen brengt Saul een bezoek aan de stervende Arthur Houseman om er vergiffenis te vragen voor het herschrijven van zijn verhaal van De Oude Man doch wordt er de deur gewezen.

Op vraag van Jay brengt hij vervolgens een bezoek aan de Burbank Studio's waar Jay hem een gele manilla envelop overhandigt met daarin het manuscript van het nog te verschijnen boek over Leila waarvan Jay de filmrechten heeft gekocht. Saul wordt gevraagd om het filmscenario ervan te schrijven. De film in boekversie is een puinhoop, aan het eind wordt Saul verlost van de pijn bij het verlies van de twee mensen van wie hij had gehouden. Maar de echte Saul was niet zeker of hij ooit van iemand had gehouden en zag zodoende geen mogelijkheid tot verlossing voor zichzelf. Toch gaat zijn voorkeur naar de Cromwell-versie i.p.v. de versie die hij had beleefd. 

Tijdens dit bezoek heeft Saul problemen met zijn sluitspier en kan hij met moeite voorkomen dat het één en ander zijn lichaam verlaat en wanneer hij dan uiteindelijk een WC voor vrouwen bestemd bereikt blijkt de vloeibare aard van zijn ontlading bloed te zijn. De roman eindigt nogal vreemd met ideeën die Saul heeft voor zijn nieuwe Odysseus-film. Aan boord van een zonnevaartuig gaat Odysseus op zoek naar God en ziet hoe God vanaf de buitenste rand van het bestaan zichzelf de nietsheid in slingert en alles wat God schept in nietsheid verandert en weer terugkeert. zodat hij telkens en telkens weer bij het begin moet beginnen om tijd, ruimte en leven weer helemaal van voren af aan te scheppen. Odysseus kan de kloof die hem van God scheidt niet overbruggen. En zo vaart Odysseus verder, God achterna, zonder hoop Hem ooit in te halen of ooit een plek te bereiken die zijn thuis is.      

Op de achterflap van het boek schrijft Howard Jacobson (winnaar van de Man Booker Prize 2010) dat je alles moet laten vallen om Karoo te lezen en datgene wat je leest niet zo goed zal zijn als Karoo. Het is nu ook weer niet omdat je ooit een belangrijke boekenprijs hebt gewonnen dat je de wijsheid in pacht hebt om te oordelen of een boek goed is. Zoals vele commentaren die ik gelezen heb is deze roman best onderhoudend en staan er best mooie literaire staaltjes van vakmanschap in, het verhaal mist echter een einde. Het levensverhaal van Saul wordt nog eens overgedaan met het Odysseus-verhaal doch het gewijzigde vertellersperspectief doet deze roman geen goed. Wat veelbelovend begint eindigt op een sisser. Dit had een grote roman kunnen zijn doch de laatste 50 bladzijden zijn er teveel aan.           
            
                 
  

Misser van de maand : Patrick Dewitt - Afwassingen

Patrick Dewitt schreef met De gebroeders Sisters één van de beste romans van 2012. In navolging van het succes wordt vaak eerder werk gepubliceerd, in dit geval Afwassingen, de eerste roman van Dewitt. Ik keek dan ook reikhalzend uit naar dit debuut, maar kwam van een kale reis thuis. Je kan hier amper van een roman spreken. Daar waar De gebroeders Sisters garant stond voor spanning en avontuur is het hier een en al saaiheid en tristesse. Plaats van gebeuren is een bar waar niets gebeurt, bevolkt met niets-zeggende personages. Gerenommeerde schrijvers als Hunter S. Thompson en Bukowski bewezen in het verleden dat men over alcoholisme boeiend kan verhalen. Fans van De gebroeders Sisters laten dit probeersel beter aan zich voorbijgaan. 

10 jan 2014

Gratis boek van Wieringa tijdens eerste Vlaamse Boekenweek

Vanaf 8 tot 16 maart 2014 loopt de eerste Vlaamse Boekenweek. Deze literaire week is een samenwerking tussen de Nederlandse stichting Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek (CPNB), De Nederlandse Taalunie en het Vlaamse Boek.be.

De Boekenweek is in Nederland al aan zijn 79ste editie toe. Door het initiatief ook in Vlaanderen te lanceren, wil Boek.be het Nederlandse werk meer bekendheid geven en het bezoek aan de boekenhandel stimuleren. "Naast de Boekenbeurs in het najaar, moet de Boekenweek het literaire hoogtepunt worden in het voorjaar", aldus Greet Spaepen van Boek.be.


De Nederlandse auteur Tommy Wieringa, bekend van Joe Speedboot en Dit zijn de namen, schrijft het Boeken-weekgeschenk. Wie voor 12,50 euro aan Nederlandstalige boeken koopt, ontvangt Wieringa's verhaal Een mooie jonge vrouw. Sinds 2012 werd het Boekenweekgeschenk al in Vlaanderen verspreid als onderdeel van de zogeheten Literaire Lente, maar vanaf komende maart vervangt de Boekenweek deze. Het thema van de Boekenweek is ‘reizen’.

9 jan 2014

Gabrielle Wittkop - De necrofiel

Dit kleine boekje van Gabrielle Wittkop is opgevat als een dagboek van een necrofiel vol anekdotes en beschrijvingen van zijn vergane liefdes. Zijn liefde voor de doden is ontstaan bij het overlijden van zijn eigen moeder. Door haar dood kwam er een mooiere vrouw naar boven dan degene die hij zijn hele leven had gekend en toen hij haar dode lichaam op die jonge leeftijd mocht omhelzen, kreeg hij gewaarwordingen die hem tot dan nog onbekend waren. De liefde die hij ervaart voor de doden kan in zijn ogen nooit evenaart worden door een levend specimen. De geur van de pas overledene doet hem denken aan het parfum van een zijdevlinder en de mooie bleke huid is als porselein.

Lucien werkt als antiquair in Parijs. Dit is een perfecte job voor een necrofiel. Het weinige contact met zijn klanten is meestal technisch en onpersoonlijk. In het dagelijkse leven is Lucien timide en nerveus. Uitzonderlijk kruist een collega necrofiel zijn pad, ze kunnen elkaar immers herkennen, maar ze zoeken elkaar niet op.

Lucien haalt zijn lichamen meestal op de begraafplaats van Montparnasse. Hij neemt ze mee naar huis en in zijn bed, behalve als het echt niet anders kan. Lucien houdt niet van improviseren, maar gaat juist uiterst methodisch te werk. Hij loopt immers op vele vlakken gevaar en is al enkele malen bijna ontmaskerd.

Zijn liefde voor de doden beperkt zich niet tot vrouwen, ook mannen en kinderen kunnen hem verlokken. Het tijdelijke is het grootste manco, hij moet steeds weer afscheid nemen als het lichaam vergaat. Dit geeft hem echter ook de mogelijkheid om meermaals verliefd te worden. Hij gooit de lichamen na het afscheid in de Seine, een beproefde methode.

Ook op vakantie kent Lucien geen rust en toont hij zich een meester in het uitbuiten van zich plots voordoende gelegenheden. Het hele denken van de necrofiel wordt in beslag genomen door zijn lust.
In zijn ogen krijgt schoonheid een nieuwe dimensie in de dood.

De necrofiel is een poëtische lofzang op de liefde voor de doden. De enige pure liefde daar de necrofiel enkel geeft en niet kan ontvangen.


"De biseksuele Franse schrijfster Gabrielle Wittkop, in ons land nagenoeg onbekend, was haar hele leven lang onweerstaanbaar aangetrokken door Eros en Thanatos. Haar fascinatie vond een uitweg in een vaak exquis oeuvre, waarin Wittkop zich schatplichtig toont aan de gothic novel en in het voetspoor treedt van Georges Bataille, H.P. Lovecraft en Edgar Allen Poe. Dood, verderf, excentrieke erotiek en een decadente atmosfeer zijn alom-tegenwoordig. "J'ai besoin de la mort pour jouir pleinement", zo verklaarde ze ooit. Een verklaring voor haar directe omgang met de dood is te zoeken in Wittkops onorthodoxe biografie. Toen op haar 82-ste bleek dat Wittkop aan longkanker leed, beroofde ze zich van het leven, “omdat ze waardig wilde sterven.” Na haar dood kregen haar boeken, waaronder de verhalenbundel Le sommeil de la raison, de roman La Mort de C. en Le Nécrophile een tweede leven én een cultstatus."
(bron : cobra.be)

7 jan 2014

Winnaars Costa Book Awards bekend

Gisteren zijn de winnaars van de Costa Book Awards 2013 bekendgemaakt. Kate Atkinson won met Life after life de Costa Award voor beste roman en Nathan Filer won in de categorie beste debuut met The shock of the fall.

Met de Costa Awards worden jaarlijks Britse en Ierse auteurs beloond in vijf verschillende categorieën: roman, poëzie, biografie, kinderboek en debuutroman. Iedere winnaar ontvangt 5000 pond. De Costa Book Award kent vijf categorieën. Andere prijswinnaars zijn:

Lucy Hughes-Hallett – The Pike: Gabriele D’Annunzio, Poet, Seducer & Preacher of War (biografie),  Michael Symmons Roberts – Drysalter (poëzie) en Chris Riddell – Goth Girl And The Ghost Of A Mouse (kinderboek)

De vijf genomineerden gaan gezamenlijk op voor de Costa Book of the Year, die eind deze maand wordt uitgereikt. De winnaar daarvan ontvangt nog eens 25.000 pond.

3 jan 2014

Emmanuel Carrère - Limonov


Limonov is het levenswerk van de Franse schrijver Emmanuel Carrère die een biografie schreef over een man die hem uitermate fascineert.  Het verhaal leest echter als een roman daar het schatplichtig is aan alle elementen die het romangenre kenmerken. Carrère kon zich grotendeels baseren op de vele boeken die Limonov over zijn eigen leven schreef. En wat een leven! Emanuel Carrère rijgt de vele avonturen van zijn held chronologisch aan elkaar wat resulteert in een overzichtelijke en genietbare leeservaring. Hij won er de Europese Literatuurprijs en de Prix Renaudot mee.

Leven

Eduard Savenko die zich later Limonov laat noemen wordt geboren in volle oorlogstijd. Zijn vader is een soldaat die na de oorlog spandiensten vervult voor het regime. Zijn moeder is een hardvochtige vrouw die bepalend zal zijn voor zijn latere karakter. Als jonge twintiger zal hij zijn ouders verlaten en als hij hen op latere momenten in zijn leven terugziet, zijn ze als vreemden voor hem geworden.

Eduard groet op in Saltov (Oekraïne) waar hij een groot deel van zijn jeugd rondhangt bij de jeugdige boefjes die de straten onveilig maken. Ondanks zijn grote ambities gaat hij toch in de fabriek werken. Uiteindelijk komt hij in contact met schrijvers en dichters. Hij sluit zich bij hen aan en kiest als dichter een nieuwe naam; Limonov is geboren.

Hij trekt clandestien naar Moskou om er een groter publiek te zoeken en vindt er ingang bij de undergroundscène. Dat zijn de kunstenaars die er echt toe doen, volgens Limonov. Vanaf je gepubliceerd wordt, moet je compromissen maken. Hij zal er zeven jaar verblijven. Omdat kritische kunstenaars opgepakt worden door de staatsdiensten en hij zelf ook andere horizonten wil verkennen, trekt hij naar Amerika. Dat was in die tijd nog enkele richting, want wie Rusland verliet, mocht niet terug binnen.

Amerika wordt een desillusie. Hij legt contact met andere expats, maar merkt al gauw dat niemand echt op hem zit te wachten. Hij werkt tijdelijk voor een Russische krant, maar wordt er ontslagen. Eduard raakt helemaal het noorden kwijt en komt in de onderlaag van New York terecht, terwijl hij leeft van de bijstand en het op een zuipen zet. Hij laat zich zelfs neuken door mannen om toch maar die miserie te voelen die hem tot grote kunst aanzet. In die periode schrijft hij zijn boek De Russische dichter houdt van grote negers. Door stom toeval wordt dit boek opgepikt en uitgegeven, in Parijs dan nog wel.

Daar heeft Emmanuel Carrère Limonov leren kennen. De Rus kent daar een bescheiden succes en is blij dat hij er zijn reeds geschreven boeken kan laten vertalen en uitbrengen. Hij voelt zich er vrij om nieuwe boeken te schrijven en de dandy uit te hangen. Het blijft echter bij bekend en hij wordt niet beroemd. Na enkele jaren zit hij zonder inspiratie, daar al zijn avonturen reeds op papier zijn gezet.

Ondertussen brokkelt de USSR verder af en sijpelt de democratie er binnen. Limonov is geen fan van Gorbatjov en de vernieuwingen die Rusland treffen. Wel mag hij via de voordeur terug het land in en worden zijn boeken er uitgegeven. De Russen snakken immers naar alles wat uit het Westen komt. Hij gaat er op tournee, maar merkt dat niemand echt in hem is geïnteresseerd.

Joegoslavië zit midden in een militair conflict tussen de Serviërs en de Kroaten die zich willen afscheuren. Limonov is het beu aan de zijlijn toe te kijken en dient hij als vrijwilliger in dit conflict aan de zijde van de Serviërs die hij als nationalist een warm hart toedraagt. Eindelijk heeft hij het gevoel dat hij weer echt leeft. Hij zal enkele jaren actief betrokken blijven in verschillende schimmige oorlogsconflicten (Transnistrië - iemand?).

Ondertussen is Gorbatsjov afgezet en heeft Jeltsin de partij opgeheven. Limonov reist terug naar Moskou om de groeiende armoedekloof die de vrije markteconomie met zich meebrengt aan te klagen. Hij wordt er mede-oprichter van de Nationale-Bolsjewistische Partij. Als hij een speech geeft, luisteren de mensen naar hem en hij ervaart de macht die hij al zo lang ambieert. In Parijs is men echter minder opgezet met zijn ruk naar rechts en de partij komt bij gebrek aan fondsen niet van de grond. De opstand tegen Jeltsin waaraan Limonov actief deelneemt wordt neergeslagen.

Limonov wordt de bezieler van Limonka (de granaat), een kritisch pamflet dat met een oplage van vijfduizend exemplaren een ware schokgolf teweegbrengt onder de misnoegde jongeren. Ze zien hem als de redding van hun troosteloze bestaan, laten alles achter en sluiten zich bij hem aan. De Nationale-Bolsjewistische Partij kan echter geen tegenwicht vormen bij de verkiezingen, die door toedoen van de gegoede klasse worden vervalst om Jeltsin in het zadel te houden.

De tweede ambtstermijn van Jeltsin is een zegen voor de oligarchen die schatrijk worden op kap van de bevolking. Limonov lijkt wel lamgelegd en gaat zich herbronnen in Midden-Azië waar hij de Russische minderheden  in Turkmenistan, Oezbekistan en andere afgescheurde landen wil aanzetten tot revolutie. Als Poetin aan de macht komt ontpopt die zich al snel tot ieders verbazing als een tiran tegen elke vorm van extremisme. Ook de Nationale-Bolsjewistische Partij moet het ontgelden.

Limonov wordt zelfs gevangen genomen en krijgt na twee jaar voorarrest nog een tamelijk milde straf van vier jaar voor samenzwering en terrorisme. Het gevangenisregime bevalt hem echter wel en hij komt tot innerlijke rust. Tijdens zijn gevangenschap neemt Poetins greep toe met afrekeningen van criticasters en politieke tegenstanders. De schrijver Limonov zal uiteindelijk door buitenlandse druk van o.a. PEN International vroeger worden vrijgelaten.

Terug in de vrije wereld lijkt het wel of Eduard respectabel is geworden. Hij voert een vreedzame oppositie tegen Poetin aan de zijde van Kasparov. Poetin is volgens Carrère de man die Limonov zelf wou zijn, maar die geslaagd is in zijn opzet. Beiden delen hetzelfde harde verleden, dezelfde passies en een onvoorwaardelijke liefde voor het communisme. Limonov zal tot aan zijn dood blijven strijden (omdat hij dat nu eenmaal gewend is) en als het hem is gegund sneuvelen op het slagveld.

Liefde

Limonov heeft op alle vlakken een rijk leven geleid. Ondanks zijn monogaam karakter heeft hij met veel vrouwen het bed gedeeld. Vaak met een bepaald doel. Zo was hij lang samen met de vadsige Anna omdat die een soort goeroe was voor de schrijversenclave waartoe hij wilde behoren. Hij kon de knappe Jelena afsnoepen van een rijke kunstenaar, trouwde haar en kon jarenlang met haar pronken. Door aan te pappen met de meid werd hij butler van een Amerikaanse miljardair. Van zijn tweede vrouw Natasja kon hij zich echter moeilijk losweken. Hij bleef haar trouw ondanks dat ze een drankorgel en een nymfomane was. Net zoals Jelena zal ze hem uiteindelijk verlaten.


Limonov is als personage van deze roman geen sympathiek man. Hij kijkt bijna op iedereen neer en is narcistisch; wie schrijft nu alleen maar romans over zichzelf. Hij heeft echter wel een fascinerend leven geleid en is als revolutionair bereid te doden als het moet. Hij wil vooral niet sterven zonder dat iedereen weet wie hij was.
 
Naast het verhaal van Limonov plaatst Carrère summier zijn eigen levenswandel met eerder beperkte avonturen en ambities. Ook Carrère volgt de ontwikkelingen in het Oostblok op de voet, al raakt hij er zelf niet in verstrikt. Hij heeft vooral oog voor de rol van Limonov in al zijn aspecten. Deze monumentale biografie zal de revolutionaire dichter dan ook bekoren, al zal hij dat zelf nooit toegeven.

1 jan 2014

Nieuwe Bolano heet Antwerpen

Een nieuw jaar, een nieuwe Bolaño. Lebowski gaat het complete oeuvre van Roberto Bolaño (opnieuw) uitgeven. Inmiddels zijn het meesterwerk 2666 en het spectaculaire (nooit eerder vertaalde) Naziliteratuur in de Amerika’s al verschenen. In maart 2014 volgen De wrede detectives (reeds eerder verschenen als De wilde detectives) en het niet eerder vertaalde boek Antwerpen, door Bolaño ‘het enige boek waar ik me niet voor geneer’ genoemd. 

Antwerpen is een droom (of een nachtmerrie), opgebouwd uit de stemmen van voorbijgangers (waaronder die van de dichteres Sophie Podolski, die op 21-jarige leeftijd zelfmoord pleegde) en van de alwetende verteller Bolaño. Het bestaat uit zesenvijftig vignettes die samenkomen in een experimentele krimi, gesitueerd aan de Costa Brava. Antwerpen is een diepgravend en meditatief werk, ‘radicaal en solitair’ in de woorden van de schrijver, met de ambitie om anders dan alle andere boeken te zijn. In Antwerpen ligt de oorsprong van Bolaño’s proza, hier explodeert zijn talent.
 
Bolaño’s literaire executeur, Ignacio Echevarria noemde het daarom ‘de big bang van het Bolaño-universum’. Veel van de thema’s in Bolaño’s oeuvre – misdaad, poëzie, seks, liefde, corrupte agenten en klaplopers – komen hier al tot wasdom.