José Saramago - De Stad der Blinden

De Stad der Blinden is een boek dat je moet gelezen hebben. Ik ben persoonlijk niet de grootste fan van de schrijfstijl van Nobelprijswinnaar José Saramago, maar het verhaal is zo meeslepend dat het verslavend is. Het leest ook echt als een thriller en na enig opzoekingswerk kan ik bevestigen dat het in 2008 ook werd verfilmd (Blindness). Saramago gebruikt in dit boek evenals in andere boeken geen eigennamen, maar eerder omschrijvingen om personages weer te geven, zoals bv. de oogarts of het meisje met de zonnebril. Dit zorgt voor een zekere afstandelijkheid en ook een soort filmische opname alsof je als toeschouwer op het gebeuren neerkijkt. Eens je hieraan went, kan je genieten van een sterk verhaal dat ontstaan is uit het basisidee wat als ... iedereen blind zou worden.                               

Een man wordt blind als hij in de auto zit en wordt door een bijstander naar huis gevoerd. De vrouw van de blinde man neemt hem mee naar de oogarts, die geen oorzaak voor de plotselinge blindheid kan vinden. Vrij snel daarna worden andere mensen, die met de eerste blinde in contact zijn gekomen, ook blind zoals de oogarts, de man die de eerste blinde naar huis bracht (en vervolgens diens auto stal) en een aantal patiënten uit de wachtzaal. De blinden worden in quarantaine geplaatst in een psychiatrische instelling en er komen snel mensen bij. Afgesloten van de rest van de wereld zijn ze op elkaar aangewezen. En dan komt het slechtste in de mens naar boven.

De vrouw van de oogarts, kan echter nog zien en zal, zonder haar toestand te verraden, de eerste groep op sleeptouw nemen. Door de toenemende bevolking in de kazerne ontstaat er voedselschaarste en dan pas leren we hoe beschaafde mensen in noodsituaties kunnen degenereren tot dierlijk gedrag. Er ontstaat een strijd op leven en dood. Uiteindelijk kan de eerste groep na een brand uit de instelling ontsnappen en worden zij overgeleverd aan een stad waar iedereen blind is en chaos heerst. Dankzij de vrouw van de oogarts kunnen de mensen om haar heen overleven in een stad in verval, waarin de straten bezaaid zijn met uitwerpselen en groepen blinden op zoek zijn naar eten.

Vooral in dit tweede deel neem het verhaal van Saramago epische proporties aan. Als lezer kan je enkel "zien" wat de vrouw die niet blind is ons laat zien. Daarnaast zijn er af en toe ook algemene uitweidingen van de schrijver zelf over menselijk gedrag en beperkingen in het leven. De Stad der Blinden is verplichte kost als literatuur-liefhebber en ook noodzakelijk om het boek De Stad der Zienden te lezen.