30 okt 2013

James Salter - Alles wat is


James Salter is een Amerikaanse schrijver die op het einde van zijn carrière (hij is intussen 88) nog steeds actief is. Hij schreef naast romans ook scripts voor verschillende films. Alles wat is is zijn langverwachte nieuwe roman die mede door de hype die Stoner in Nederland veroorzaakte daar een bescheiden succes kende. Dat Tommy Wieringa het boek op de voorzijde bewierookt, zal er ook geen kwaad aan hebben gedaan. Reden genoeg om deze schrijver te ontdekken. Zijn laatste roman, Alles wat is, behandelt net zoals Stoner het leven van een nobele onbekende. Het verschil is echter groot en ligt vooral in de benadering en de uitwerking van het verhaal. Daar waar Stoner sober blijft, wil Alles wat is groots uitpakken.

Zo start het verhaal tijdens de oorlog met Japan na de aanval op Pearl Harbor. Philip Bowman keert als halve held terug van het front, maar moet terug thuis van voor af aan beginnen. Als jonge twintiger schrijft hij zich in op de universiteit. Hij beëindigt zijn studies met succes, maar het werk ligt in de naoorlogse jaren niet voor het oprapen.  Met wat meeval vindt hij een job bij een uitgeverij, waar hij zich al snel opwerkt tot redacteur. Nu hij zich van een inkomen heeft verzekerd, wordt het dringend tijd dat hij een vrouw vindt om zijn geluk met te delen.

Hij leert Vivian kennen die van goede komaf is. Ze woont met haar vader op een landgoed in Virginia. Hoewel haar vader de relatie niet verhindert, is hij ook niet enthousiast, zeker niet als het tot een huwelijk komt. Ook Philips moeder Beatrice vindt Vivian niet de juiste vrouw voor haar zoon. Het huwelijk komt er toch en ze vestigen zich in New York, waar Philip zijn werk heeft. Ondanks dat de eerste jaren gelukkig zijn, voelen ze beiden een gemis dat met de jaren alleen maar groter wordt. Ze zitten als het ware niet op dezelfde golflengte. Wanneer haar moeder ziek wordt, trekt Vivian bij haar in en besluit ze haar huwelijk bij brief op te zeggen.

Op hetzelfde moment verblijft Philip in Londen waar hij onder de invloed komt van Enid Amour, een ongelukkig getrouwde vrouw die hij weet te verleiden. Terug thuis verneemt hij het voornemen van Vivian en schikt zich er in. Als gescheiden man reist hij regelmatig naar Europa en beleeft hij zijn romance met Enid in seksuele volwassendom. Langzaam groeit het besef dat hij Enid nooit zal kunnen losweken van haar man. In een taxi, op de weg terug naar huis, leert hij een andere vrouw kennen waar hij wel een toekomst mee hoopt op te bouwen.

Christine is getrouwd met een Griekse man, maar ze leven gescheiden. Bowman ziet haar als de ware en ze kopen samen een huis op het platteland, waar ze wonen en elk weekend een echt gezin vormen. Haar dochter verblijft ook geregeld bij hen. Philip verblijft in de week in de stad , maar meent het ware geluk te hebben gevonden. Hij is zich van geen kwaad bewust tot ze hem op een dag verraadt en ontredderd achterlaat. Hij zweert geen vrouw meer in zijn verdere leven toe te laten tot vier jaar later het lot daar anders over beslist.

Hoewel Alles wat is ontegensprekelijk gaat over het leven van Philip Bowman, zijn er toch verschillende hoofdstukken geweid aan nevenpersonages, zoals Neil Eddins, een werkcollega die zijn gezin verliest in een treinongeluk. De bedoeling hiervan is me niet helemaal duidelijk. James Salter wil duidelijk meer vertellen dan strikt noodzakelijk is voor dit verhaal. Het gesloten karakter van de op vrouwen en seks beluste Philip Bowman, die slecht sporadisch zijn emoties laat kennen, maakt het moeilijk met hem te sympathiseren. De onverwachte cliffhanger en de vlotte vertelstijl maken van Alles wat is toch een aangename leeservaring.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten