19 jul 2014

Valeria Luiselli - De gewichtlozen

"Valeria Luiselli (Mexico-Stad, 1983) stormde in 2012 met Valse papieren de literaire wereld binnen. Het boek werd unaniem bejubeld, zelfs door enkele recensenten tot meesterwerk bestempeld, en naar vele talen vertaald. Nu is ze terug met de langverwachte roman De gewichtlozen. Ander werk van haar verscheen onder andere in Letras Libres, New York Times en Granta. Ook werd een van haar librettoʼs opgevoerd door het New York City Ballet. Ze woont en werkt in New York, samen met haar man, de schrijver Álvaro Enrigue, en hun dochtertje Maia." Gewapend met deze informatie bereid ik me voor op de nieuwe roman van een voor mij tot op heden onbekende schrijfster.

De gewichtlozen is een fragmentarische roman over een vrouw die schippert tussen haar nieuwe leven en haar verleden. Vroeger leefde ze ongeremd in een klein appartement, had niet veel nodig en leerde met regelmaat nieuwe interessante mensen kennen. Ondertussen heeft ze een gezin van twee kinderen, waarvan één nog een baby en een thuiswerkende man. Het contrast tussen beide leefwerelden is enorm. Soms voelt ze zich gevangen in haar nieuwe situatie en mijmert ze over haar vroegere belevenissen.

Ze werkte op een uitgeverij gespecialiseerd in Zuid-Amerikaanse heruitgaves van vergeten romans. Zo schuimde ze de bibliotheek af en las het hele weekend gedichten en romans van onbekende Latino's. Ze was niet materialistisch, maar kon het niet laten af en toe kleinigheden of vergeten voorwerpen zoals een stoel of een plant achterover te drukken. Soms sliep ze bij andere mannen of gaf hen een sleutel om bij haar te komen slapen.

Wanneer ze stuit op het werk van de onbekende dichter Gilberto Owen, raakt ze totaal door hem bevangen en doet ze er alles aan om haar baas te overtuigen zijn werk te vertalen. Owen heeft een link met New York en hieruit ontstaat het idee om zijn volledige verblijf te heropbouwen. Uiteraard met vervalste stukken, want ze vindt amper iets terug over zijn passage in de hoofdstad. Ze fantaseert een leven waarbij de schrijver zichzelf langzaam uithongert en verwordt tot één van de schimmen die ze zelf regelmatig meent te zien.

Nu werkt ze aan haar eigen roman, met de baby aan haar zijde. De kinderen hebben de groeiende leegte tussen haar en haar man opgevuld. Vraag is of er zonder hen nog iets over zou blijven. Ongewild leest hij soms mee en confronteert haar met haar schrijfsels. Heb je met al die mannen geslapen? Ze moet hem ervan overtuigen dat het geen autobiografische roman met fictieve personages betreft. Was ze trouwens niet bezig met een roman over Gilberto Owen te schrijven?

De gewichtlozen is een roman over een schrijfster die in haar roman over haar leven en dat van een andere auteur schrijft. Klinkt best ingewikkeld, maar dat valt best mee. Door de korte passages met regelmatige afwisselingen en de rechttoe-rechtaan stijl die Luiselli hanteert is het eerste deel goed verteerbaar en het tweede deel uiterst genietbaar. De Zuid-Amerikaanse link is duidelijk aanwezig, maar zit nooit in de weg van het verhaal. In een harde, ongedwongen stijl, gekleurd met surrealistische verwijzingen naar geesten en schimmen, wordt de schrijfster meer een meer één met haar beschreven subject.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten