J(ohn) M(axwell) Coetzee - Elizabeth Costello

 Wie de lezing van dit boek aanvangt als een roman weze gewaarschuwd want alhoewel de hoofdpersoon Elizabeth Costello in elk afzonderlijk hoofdstuk voorkomt is dit boek een verzameling van diverse essays die onder andere in het Salmagundi Journal, een gezaghebbend intellectueel magazine uitgegeven door het Skidmore College in Saratoga Springs New York verschenen. Het oorspronkelijke boek bevat 8 verhalen; de Engelse uitgave kreeg de ondertitel "Lessen" mee. (deze ondertitel werd in de Nederlandse editie niet overgenomen net als twee verhalen, nl. The Lives of Animals : The Philosophers and the Animals en The Lives of Animals : The Poets and the Animals aangezien deze eerder onder de titel Dierenleven bij uitgeverij Ambo zijn verschenen.

In drie andere romans komt Elizabeth Costello eveneens voor, nl. in Dierenleven, Langzame man en Als een vrouw ouder wordt. Coetzee laat de Australische schrijfster Elizabeth Costello fungeren als zijn alter ego. Veel van zijn Costello-werken integreren diverse van zijn lezingen.                      

 

Elizabeth Costello geboren in 1928 vestigt haar naam als schrijfster met haar vierde roman The House on Eccles Street waarin de hoofdpersoon Marion Bloom, de vrouw van Leopold Bloom, de hoofdfiguur in de roman Ulysses van James Joyce, op literaire congressen wordt uitgenodigd. Wij ontmoeten haar in hoofdstuk 1 in Williamstown Pennsylvania waar zij aan het Altona College de Stowe Award uitgereikt krijgt en er een toespraak "Wat is realisme ?" houdt.

In hoofdstuk 2 wordt ze uitgenodigd voor een vijtiendaagse cruise om er over de roman in Afrika te spreken.

In hoofdstuk 3 reist ze naar Zoeloeland om er de ceremonie van de toekenning van een doctoraat aan haar zuster Blanche die ze reeds 12 jaar niet meer gezien heeft bij te wonen.

In hoofdstuk 4 is ze uitgenodigd om te spreken tijdens een conferentie in Amsterdam over het probleem van het kwaad.

In hoofdstuk 5, het enige waarin Elizabeth Costello thuis in Melbourne is, onderzoekt zij de fysieke verbanden tussen goden en mensen. De basis hiervoor is een gedicht van Susan Mitchell.

In hoofdstuk 6 "Aan de Poort" waar de verwijzing naar Kafka duidelijk aanwezig is moet Elizabeth een geloofsverklaring afleggen om door de poort te komen.

Het boek eindigt ietwat vreemd met "Brief van Elizabeth, Lady Chandos, aan Francis Bacon", waarin zij over haar echtgenoot Lord Philip Chandos schrijft die in extreme geestelijke nood verkeert omdat hij geen bosnimf vindt om haar binnen te dringen.   

Geen makkelijk boek, veeleer ideeën, die je aanzetten om mee te denken doch verwacht niet dat Coetzee je een oplossing aanreikt. Dit is een boek dat meerdere malen dient herlezen te worden. Ik kan daarom niet echt zeggen of ik hiervan genoten heb doch wellicht draagt het wel bij om op termijn zaken beter te begrijpen en de diepgang in het werk van Coetzee te ontdekken.