Daniel Kehlmann - Roem

De Duitse schrijversbelofte Daniel Kehlmann heeft sinds vorige maand een nieuwe roman in de winkel liggen met de welluidende titel F. Daar ik er tot op heden nog niet in geslaagd ben deze te lezen, concentreer ik me dan maar op zijn eerder werk, met name zijn tweede roman Roem. Kehlmann oogstte heel wat succes met zijn debuut, Het meten van de tijd, maar koos voor zijn tweede roman een radicaal andere aanpak. Het pleit voor hem dat hij niet de zekere weg van het succes kiest, maar op zoek gaat naar nieuwe uitdagingen en nieuwe vertelvormen.

Roem verbindt negen ogenschijnlijk losse verhalen met een ragfijne rode draad. Hierbij kort enkele impressies.

Stemmen : een onbeduidende man met een verwaarloosbaar leven laat zich verleiden tot de aanschaf van een mobiele telefoon. Hij wordt echter gebeld door mensen die een zekere Ralf aan de lijn verwachten. Wat begint met ergernis ontaardt in een ware obsessie omtrent de mogelijkheid een nieuwe identiteit te kunnen aannemen.

Rosalie gaat sterven : een oudere vrouw krijgt te horen dat ze niet lang meer te leven heeft. Ze besluit zich in Zwitserland te laten inslapen. Gaandeweg krijgt ze twijfels en vraagt de schrijver van het verhaal te interveniëren. Ze is echter als personage volledig onderworpen aan de grillen van de verteller.

De uitweg : Ralf Tanners leven wordt op zijn kop gezet als zijn telefoon het laat afweten. Zijn sociale leven lijdt eronder en de bekende filmster duikt onder. Hij bezoekt een discotheek voor imitators waar niemand hem herkent. Deze anonimiteit bevalt hem zodanig dat hij enkele dagen van de radar verdwijnt. Dan merkt hij dat niemand hem heeft gemist en zijn plaats al is ingenomen.

Oosten : Een mollige vrouw die spannende boeken schrijft gaat in de plaats van een collega in op een uitnodiging om een niet nader genoemd land in het Oosten te ontdekken. Het hele gezelschap zal van begin tot eind in de watten worden gelegd. De trip valt tegen en ze raakt gescheiden van de groep. Hoe zal ze terug thuis komen als niemand haar verstaat en de batterij van haar telefoon is?

Er zijn verschillende redenen om deze negen verhalen onder de noemer roman en niet als verhalenbundel te catalogeren. Hoewel de eerste verhalen niets met elkaar te maken hebben, worden gaandeweg meer details van eerdere verhalen in het volgende verhaal verwerkt. Er is dus een zekere mate van kruisbestuiving. In tegenstelling tot een verhalenbundel dien je de verhalen dus in de vooropgestelde volgorde te lezen.

Er is een rode draad die als centraal thema door de verhalen loopt. Volgens eerdere recensies is het de deterministische rol van technologie en hoe die ons leven conditioneert. Volgens mij gaan ook de meeste verhalen, die zich allemaal in het heden afspelen, over mensen die zich in een uitzichtloze situatie bevinden en een ontsnappingsmogelijkheid krijgen voorgeschoteld. De vraag is hoe ze hiermee omgaan.

Daniel Kehlmann schreef met Roem een fantastische en onnavolgbare roman die op meerdere niveaus hoogt origineel is. De verhalen verschillen elk sterk van personages en thematiek, maar daar blijft het niet bij. De schrijver past voor sommige verhalen zijn schrijfstijl aan, zodat dat personage een unieke identiteit krijgt.

Meestal blijft hij afstandelijk, als een rake observator, maar sporadisch kruipt de schrijver ook echt in de huid van zijn personage. Zijn ongebreideld analytisch vermogen heft deze roman naar eenzame hoogten. Nog in de wolken van deze roman, kan ik amper wachten tot ik zijn nieuwe roman te lezen krijg.