A Clockwork Orange is mijn favoriete film aller tijden. Eerder dit jaar verscheen de "definitieve" Nederlandse vertaling van dit fascinerende verhaal. De oorspronkelijke roman dateert van 1962 en de verfilming door Stanley Kubrick uit 1971 heeft deze roman de nodige bekendheid bezorgd. Ik raad aan om deze roman niet te lezen als je niet bekend bent met de film. Bekijk op voorhand de film en lees daarna deze roman. De voornaamste reden hiervoor is dat de roman gebruik maakt van een typisch jongerenjargon ("nadsat") dat het lezen zeker niet bevordert. Sommige woorden en uitdrukkingen zijn nog te bevatten, zoals smerigen voor politie (of smerissen) en mobiel voor auto, maar termen als tsjellowek en koworieten dien je toch gaandeweg te doorgronden.
We volgen de vijftienjarige Alex als leider van een bende met andere leden Pete, Georgie en Dom. Ondanks dat Alex net terug is uit de jeugdinstelling, verdrijft hij de avonduren met ultrageweld op onschuldigen. Van het ineenrossen van een boekennerd of een zwerver tot inbraak met een groepsverkrachting tot gevolg. Wanneer het leiderschap van Alex in vraag wordt gesteld, spannen zijn kompanen een valstrik waarin Alex komt vast te zitten met noodlottige gevolgen. Hij wordt als enige opgepakt en in de gevangenis gezet.
Als hij het daar ook te bont maakt en een medegevangene vermoordt, komt hij in aanmerking voor een rehabilitatieproces. Hij krijgt medicatie en wordt veertien dagen gedwongen te kijken naar gewelddadige film. normaal zijn pakkie-aan, maar door de medicatie wordt hij er misselijk van. Alex wordt door de Ludovicus methode geconditioneerd om anders te reageren op geweld, namelijk met afkeer en misselijkheid. Hij zal zo gedwongen worden steeds te kiezen voor het goede. Na twee weken wordt Alex terug losgelaten op de samenleving.
Hij vindt echter geen thuis meer bij zijn ouders en wordt zelf het slachtoffer van degenen die hij voorheen heeft mishandeld. A Clockwork Orange vormt zo een aanklacht tegen de de inperking van de vrije keuze. Alex voorliefde voor klassieke muziek (met name Beethoven) speelt geen onbelangrijke rol in dit verhaal. De grote lijnen van het verhaal zijn identiek aan de film, maar in kleine details valt een rijkere wereld te onderscheiden, zodat het zeker de moeite loont deze roman te lezen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten