Arnon Grunberg - De man zonder ziekte

Huid en Haar ligt nog in mijn kast te wachten om gelezen te worden, maar Grunberg blijft niet stilzitten en brengt met De man zonder ziekte alweer een nieuwe roman uit, zij het van bescheiden omvang. Dat was vooral de reden dat ik hem meteen heb gelezen, want buiten Huid en Haar (een dikke turf) heb ik alle romans van Arnon Grunberg gelezen en meestal heb ik er intens van genoten, een enkele uitzondering buiten beschouwing gelaten. In tegenstelling tot zijn andere boeken heeft De man zonder ziekte geen Joodse insteek, maar dat wil niet zeggen dat dit boek niet even tragikomisch is als zijn voorgangers. Grunberg weet als geen ander smart en pijn te verzachten met de nodige dosis humor en zelfspot.

De man zonder ziekte in deze roman is Samarendra Ambani, een vitale twintiger die zich puur Zwitsers voelt, ondanks zijn Indiase afkomst. Zijn zus Aida lijdt aan een zeldzame spierziekte en heeft constant verzorging nodig. Samarendra (die zijn naam heeft ingekort tot Sam) wil haar in Amerika laten genezen van haar aandoening. Maar dat kost veel geld en Sam doet dan ook zijn uiterste best om als beginnend architect grote opdrachten binnen te rijven. Via een ontwerpwedstrijd wordt hij naar Bagdad gelokt om daar een operagebouw te ontwerpen. Zijn vriendin Nina ziet hem niet graag vertrekken.

In Bagdad loopt het niet zoals Sam had gehoopt of zelfs maar had gedacht. Nadat zijn kleren zijn gestolen wordt hij ondergebracht in een safehouse. Wanneer hij na enkele dagen geen uitzicht heeft op een afspraak met zijn opdrachtgever, verlaat hij zijn onderkomen en wordt hij bij een checkpoint gevangen genomen, omdat hij zijn paspoort niet bij zich heeft. Hij wordt aanzien voor een spion en verscheidene dagen wordt hij gevangen gehouden en gefolterd. Zijn neus wordt gebroken en soldaten urineren op hem. Uiteindelijk wordt hij door het Rode Kruis bevrijd.

Terug thuis tracht Sam het leven te hervatten en stort zich op zijn werk. Hij voelt zijn avontuur naar Bagdad aan als een afgang en een nederlaag. Zijn vriendin Nina is echter nog meer op hem verlekkerd als ervoor. Wanneer hij haar vraagt op hem te urineren in de douche willigt ze zijn verzoek na een eerste aarzeling in. Sam kan zo tot loutering komen. Nieuwe opdrachten bieden zich aan en in het bijzonder de bouw van een bibliotheek (met een bunker) in Dubai. Sam weet iedereen te overtuigen dat Dubai niet Bagdad is en stort zich op dit nieuwe project. Wanneer zijn compagnon niet mee kan voor een tweede bezoek reist hij alleen af naar Dubai. Ook nu is het lot hem niet gunstig gezind.

De man zonder ziekte is een zwierige en ietwat voorspelbare roman met een profetische ondertoon. Het is een moderne parabel over een naïeve jongeman die een andere wereld ingaat met niets dan hoop. Als zijn hoop ongegrond blijkt, aanvaardt hij dan ook zijn lot.